Aan X (belanghebbende) zijn voor de jaren 2014 en 2015 aanslagen en voor de jaren 2016 tot en met 2019 voorlopige aanslagen IB/PVV opgelegd. Daarbij is telkens een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen in aanmerking genomen.
Tot de rendementsgrondslag sparen en beleggen behoorden diverse in Zwitserland gehouden banktegoeden.
In 2014 is op vordering van de officier van justitie conservatoir verhaalsbeslag gelegd op die Zwitserse banktegoeden. Het beslag als zodanig is geen schuld in civielrechtelijke zin, maar beperkt de beschikkingsmacht van de beslagene over de banktegoeden.
Voor Hof Arnhem-Leeuwarden was in geschil of de Inspecteur bij de berekening van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen terecht geen rekening heeft gehouden met een aan het hiervoor vermelde verhaalsbeslag ten grondslag liggende vordering en deze terecht niet als schuld (verplichting) in aanmerking heeft genomen.
Het Hof heeft deze vragen bevestigend beantwoord. Daartoe heeft het overwogen – samengevat – dat op de relevante peildata geen sprake was van een verplichting waaraan een waarde in het economische verkeer kan worden toegekend.
Tegen dit oordeel heeft X cassatieberoep ingesteld, maar de Hoge Raad verklaart dit ongegrond.
Het oordeel van het Hof dat op de relevante peildata geen sprake was van een verplichting waaraan een waarde in het economische verkeer kan worden toegekend, is juist, evenals zijn oordeel dat een inschatting van de kans dat op vordering van het Openbaar Ministerie een betalingsverplichting zal ontstaan, niet aan de orde is.
BRON
Arrest in de zaak van X te Z (hierna: belanghebbende) tegen de Staatssecretaris van Financiën op het beroep in cassatie tegen de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 12 oktober 2021, nrs. 20/00823 tot en met 20/00828, op het hoger beroep van belanghebbende tegen een uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland (nrs. LEE19/3871, LEE20/529 en LEE20/530) betreffende de aan belanghebbende voor de jaren 2014 en 2015 opgelegde aanslagen en voor de jaren 2016 tot en met 2019 opgelegde voorlopige aanslagen in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen.
1. Geding in cassatie
Belanghebbende, vertegenwoordigd door N. van den Hoek, heeft tegen de uitspraak van het Hof beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Staatssecretaris, vertegenwoordigd door P, heeft een verweerschrift ingediend.
2. Uitgangspunten in cassatie
2.1. Aan belanghebbende zijn voor de jaren 2014 en 2015 aanslagen, en zijn voor de jaren 2016 tot en met 2019 voorlopige aanslagen in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen opgelegd. Daarbij is telkens een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen in aanmerking genomen.
2.2. Tot de rendementsgrondslag sparen en beleggen behoorden diverse in Zwitserland gehouden banktegoeden.
2.3. Op of omstreeks 16 mei 2014 is op vordering van de officier van justitie conservatoir verhaalsbeslag gelegd op die Zwitserse banktegoeden.
2.4. Voor het Hof was in geschil of de Inspecteur bij de berekening van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen terecht geen rekening heeft gehouden met een aan het hiervoor vermelde verhaalsbeslag ten grondslag liggende vordering en deze terecht niet als schuld (verplichting) in aanmerking heeft genomen.
2.5. Het Hof heeft deze vragen bevestigend beantwoord. Daartoe heeft het overwogen – samengevat – dat op de relevante peildata geen sprake was van een verplichting waaraan een waarde in het economisch verkeer kan worden toegekend.
3. Beoordeling van het middel
3.1. Het middel bestrijdt dit oordeel met de stelling dat uit het arrest van de Hoge Raad van 19 november 1952 volgt dat reeds door het begaan van de strafbare gedraging een rechtsverhouding ontstaat die de verplichting meebrengt tot voldoening aan een vermogenssanctie of tot afdracht van vermogen in de vorm van ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel.
3.2. Het in het middel genoemde arrest had betrekking op nog niet vaststaande betalingsverplichtingen, in de vorm van naar verwachting op te leggen geldstraffen, die volgens de toen geldende wettelijke bepalingen door hun voorzienbaarheid in mindering mochten worden gebracht op de belastbare winst.
3.3. Voor het met toepassing van Hoofdstuk 5 van de Wet IB 2001 bepalen van de rendementsgrondslag kan een vermogenssanctie of een maatregel ter ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel pas in aanmerking worden genomen als een schuld in de zin van artikel 5.3, lid 3, Wet IB 2001 nadat die sanctie of maatregel voor tenuitvoerlegging vatbaar is geworden.
3.4. Het oordeel van het Hof dat op de relevante peildata geen sprake was van een verplichting waaraan een waarde in het economisch verkeer kan worden toegekend, is derhalve juist, evenals zijn oordeel dat een inschatting van de kans dat op vordering van het Openbaar Ministerie een betalingsverplichting zal ontstaan, niet aan de orde is.
3.5. Het middel faalt.
4. Proceskosten
De Hoge Raad ziet geen aanleiding voor een veroordeling in de proceskosten.
5. Beslissing
De Hoge Raad verklaart het beroep in cassatie ongegrond.
Dit arrest is gewezen door de raadsheer J. Wortel als voorzitter, en de raadsheren P.A.G.M. Cools en A.E.H. van der Voort Maarschalk, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier F. Treuren, en in het openbaar uitgesproken op 2 december 2022.
