Stichting die jongeren ondersteunt terecht niet als anbi aangemerkt

Verweerder heeft bij beschikking, gedagtekend 7 september 2022 de aanvraag van eiseres om te worden aangemerkt als een algemeen nut beogende instelling (ANBI) afgewezen.

Verweerder heeft bij uitspraak op bezwaar de beschikking gehandhaafd.

Eiseres heeft daartegen beroep ingesteld.

Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.

Eiseres heeft een nader stuk ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 29 mei 2024 te Haarlem.

Namens eiseres is [naam 3] verschenen, bijgestaan door haar gemachtigden en mr. [naam 4] . Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door mr. [naam 5] , mr. drs. [naam 6] en mr. [naam 7] .

Overwegingen

Feiten

Statutaire en feitelijke activiteiten eiseres

1. Eiseres is op 18 oktober 2021 opgericht. Eiseres heeft als doel ondersteuning van kwetsbare jongeren in zelfheling en zelfrealisatie. Het bestuur van eiseres bestaat bij oprichting uit [naam 3] , voorzitter, [naam 8] , secretaris en [naam 9] , penningmeester.

2. In de oprichtingsakte is in artikel 2 het volgende vermeld:

3. In het beleidsplan van 2022-2027 van eiseres is voor zover hier van belang het volgende vermeld:

4. Op de website van eiseres ( [website] ) staat, voor zover hier van belang, zakelijk weergegeven, het volgende vermeld:

• 1. Academie
• 4. Over ons
• 6. Doe mee

Ad l. Academie

Dit onderdeel bevat de volgende subonderdelen

-Meditatieve yoga:

Chinese basis yoga met meditatie en zelfmassage

Deze zittende vorm van yoga o.l.v. docent [naam 10] helpt je je (weer) bewust te worden van de mogelijkheden van je lichaam via stretchen, spierinspanning en ontspanning. Je leert eenvoudige oefeningen die op een rustige manier worden herhaald.

Het tweede deel van de les wordt besteed aan meditatie, ook hierin werk je aan een open zithouding. De les wordt afgesloten met een verfrissende zelfmassage.

Al na een paar lessen zal je merken dat je soepeler wordt, vrijer ademt en makkelijker kunt ontspannen.

-Designlessen:

Tijdens deze cursus gebruiken we voornamelijk hergebruikte materialen. Er is een grote voorraad beschikbaar van stoffen, ritsen, draad, wol, lintjes, knopen en veren.

Je mag je eigen textiel project meenemen of samen door de vele mogelijkheden reizen om zo jouw upcycled unieke (kleding) stuk te creëren. Dit alles volgens het "Reuse, Reduce & Recycle" principe.

-Wormenhuis bouwen:

Wormen eten graag onze rauwe eetresten en toveren die vervolgens om tot vruchtbare aarde.

Deze aarde kan dan gebruikt worden als supermest om weer lekker eten

op te kweken. Samen bouwen we een wormenhuis van upcycle materialen.

-Kookles:

Tijdens onze kooklessen leer je hoe je hoe je gezond en lekker kunt koken.

We gebruiken zoveel mogelijk biologische, plantaardige en streekgebonden producten en geven je handige tips op maat over het verbeteren van je gezondheid en hoe je bepaalde kwaaltjes te lijf te kunt gaan en kan voorkomen met behulp van mes en vork.

-Coaching:

Herkennen, erkennen, ervaren en loslaten.

Dat zijn de vier stappen om te komen tot zelfheling.

Na het doorvoelen van deze stappen worden lichaam en geest in staat gesteld hun natuurlijke balans weer te gaan hervinden. Hierdoor kan de verbinding met jezelf groeien waardoor je meer heelheid kunt gaan ervaren.

In een kennismakingsgesprek bespreken we als eerste jouw vraag en kijken we naar eventuele mechanismen in je leven. De benadering is systemisch waarbij we o.a. kijken naar jouw voorouder lijnen, je innerlijk kind en zoeken we naar de herkomst van de onbalans. Daarna overleggen we samen wat voor jou de passende vervolgstap is: gesprek, ademwerk, stemwerk, soundhealing of energetisch werk. Een persoonlijk consult over je gezondheid in de breedste zin. Er wordt tijd besteed aan je energetisch welzijn en je ontvangt een duidelijke leidraad voor het versterken van je bewustzijn en daadkracht. We beginnen met een energetische schoonmaakbehandeling waarbij je aura wordt gereinigd en je chakra's gebalanceerd. Daarna hebben we een sessie met orakelkaarten, zoals de Tarot.

Orakelkaarten geven je een blauwdruk van je huidige situatie en laten zien wat je kunt doen en laten om je intenties waar te maken. Het doel is om in verbinding met de/je natuur vrijer en voluit te leven, door het organiseren van de temazcalli/zweethutceremonie, vrouwencirkels en andere rituele bijeenkomsten en workshops.

Alleen een Tarotlegging? Dat kan vanaf 30 min. en ook via Zoom.

-Technologie lessen:

Een introductie cursus in elektronica en programmeren en begeleidt jongeren met een interesse in technologie.

Ad 4. Over ons

Hier wordt de filosofie van eiseres vermeld, wordt de bestuurssamenstelling genoemd en kan het Beleidsplan 2022-2027 worden gedownload. Eiseres biedt verschillende vormen aan van therapie en trainingen aan mensen die niet goed functioneren in de huidige maatschappij (hierbij kan gedacht worden aan

verschillende vormen van verslaving, depressie en eenzaamheid) alsmede de balans met de natuur, de levenskwaliteit, het ontwikkelingspotentieel en gemeenschapszin te vergroten.

Wij zien het als onze bijdrage aan de wereld om mensen te helpen een meer gezond patroon te ontwikkelen zodat ze de kans krijgen om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen.

We willen de mogelijkheid creëren om met gelijkgestemden in balans met de natuur te leven.

Ad 6. Doe mee

Hier wordt informatie gegeven over de Vrienden van [eiseres] ( [naam 11] , [instelling] , [stichting 1] , [organisatie 1] , [bedrijf] , [organisatie 2] , [naam 12] , [naam 13] , [organisatie 4] , [organisatie 5] , [stichting 2] en [organisatie 6] ).

Het geschil

5. In geschil is het verzoek van eiseres om als ANBI te worden aangemerkt bij beschikking van 7 september 2022 terecht is afgewezen.

6. Eiseres bepleit dat zij het algemeen nut beoogt. Zij geeft aan dat zij zich richt op jongeren die vanwege verschillende vormen van verslaving, depressie en eenzaamheid niet goed functioneren in de maatschappij. Eiseres wil de afstand tot de arbeidsmarkt van deze jongeren verkleinen. De jongeren bevinden zich in de leeftijd van 18 tot en met 28 jaar. Deze jongeren komen bij eiseres door verwijzing door het [organisatie 6] (ongeveer 30%). Anderen worden doorverwezen door de GGZ, onder andere omdat aldaar wachtlijsten bestaan. Maar ook via vrije inloop komen jongeren in aanraking eiseres. De meesten hebben een vorm van autisme of ADHD.

Eiseres concludeert tot gegrondverklaring van haar beroep.

7. Verweerder concludeert dat eiseres niet aan de voorwaarde voldoet dat zij volgens haar doelstelling en het object van de feitelijke werkzaamheden primair en rechtstreeks een voldoende concreet algemeen belang beoogt en met haar werkzaamheden het algemeen belang in voldoende mate (minimaal 90%) dient.

Verweerder concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

Beoordeling van het geschil

Ontvankelijkheid beroep

8. Verweerder heeft gesteld dat eiseres niet ontvankelijk verklaard zou moeten worden in haar beroep omdat het beroepschrift niet voor het einde van de beroepstermijn die volgens verweerder eindigde op 18 mei 2023 door de rechtbank is ontvangen.

9. Met eiseres is de rechtbank van oordeel dat het beroepschrift tijdig is ingediend. Het beroepschrift is door de rechtbank ontvangen op 22 mei 2023. Zoals eiseres terecht heeft opgemerkt is 18 mei 2023 Hemelvaartsdag, een algemeen erkende feestdag. De daarop volgende vrijdag, 19 mei 2023 is op grond van het ‘Besluit gelijkstelling van 28 april 2023, 19 mei 2023, 10 mei 2024, 27 december 2024 en 30 mei 2025 met een algemeen erkende feestdag’, met een algemeen erkende feestdag in de zin van artikel 3, eerste lid, van de Algemene termijnenwet gelijk te stellen. Dit betekent dat de beroepstermijn eindigde op 22 mei 2023 en toen is het beroepschrift ook door de rechtbank ontvangen. Het beroep is daarom ontvankelijk.

ANBI: Juridisch kader

10. Per 1 januari 2012 luidt de definitie van een ANBI – voor zover hier van belang – volgens het eerste lid van artikel 5b van de Algemene wet inzake Rijksbelastingen (AWR):

11. In het derde lid van artikel 5b AWR is voor zover hier van belang het volgende vermeld:

12. In artikel 1a, eerste lid, van de Uitvoeringsregeling is – voor zover hier van belang – het volgende bepaald:

13. De bewijslast dat eiseres terecht aanspraak maakt op de ANBI-status rust op eiseres. Zij moet dus tegenover de gemotiveerde stellingname van verweerder aannemelijk maken dat zij voldoet aan de krachtens de wet gestelde voorwaarden om te worden aangemerkt als ANBI.

Uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het algemeen belang dienen

14. Ingevolge artikel 1a onder b. van de Uitvoeringsregeling dient uit de regelgeving en de feitelijke werkzaamheden van eiseres te blijken dat eiseres uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het algemeen belang dient. De activiteiten dienen rechtstreeks gericht te zijn op het algemeen belang (zie Hoge Raad 12 mei 2006, ECLI:NL:HR:2006:AT8202, rechtsoverweging 3.4). Als algemeen nuttige doelen kwalificeren slechts de wettelijke categorieën als bedoeld in artikel 5b, lid 3, AWR. Bij de beoordeling of hiervan sprake is moet niet slechts worden gelet op de statutaire doelstelling van de stichting, maar ook op haar feitelijke werkzaamheden (zie Hoge Raad 25 november 2016, ECLI:NL:HR:2016:2666, rechtsoverweging 2.4.2).

15. Eiseres stelt dat zij het welzijn van kwetsbare jongeren dan wel (zoals ter zitting gesteld) jeugdzorg als algemeen nut dient.

Welzijn

16. Over de kwalificatie van welzijn als ‘algemeen nut’ is in de parlementaire geschiedenis bij de totstandkoming van artikel 5b van de AWR onder meer het volgende opgemerkt (Kamerstukken II 2011/12, nr. 33 006, nr. 3, blz. 24):

17. In zijn arrest van 12 oktober 1960, ECLI:NL:HR:1960:AY1355, heeft de Hoge Raad het volgende overwogen:

Dit uitgangspunt is in latere jurisprudentie meermalen bevestigd. Van een algemeen nut beogende instelling is sprake indien de werkzaamheden van de instelling rechtstreeks erop zijn gericht enig algemeen belang te dienen (HR 13 januari 2012, ECLI:NL:HR:2012:BQ0525 en HR 22 juni 2012, ECLI:NL:HR:2012:BW9055). Het gaat daarbij dus niet om de vraagof ten gevolge van die werkzaamheden om enigerlei reden (indirect) het algemeen belang gediend is (HR 12 mei 2006, ECLI:NL:HR:2006:AT8202).

18. Uit de statutaire doelomschrijving van eiseres kan niet zonder meer worden afgeleid dat zij uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het algemeen belang dient, nu de doelstelling van eiseres is “het duurzaam ondersteunen van (jong) volwassenen met zelfheling en zelfrealisatie; met het vinden van hun pad met toekomstperspectief”. Deze omschrijving sluit dat echter ook niet zonder meer uit. Het komt ook bij de uitleg van de statutaire doelomschrijving daarom aan op de feitelijke werkzaamheden van eiseres.

19. Eiseres stelt dat zij zich richt op kwetsbare jongeren die vanwege verschillende vormen van verslaving, depressie en eenzaamheid niet goed functioneren in de maatschappij en doet dat door middel van haar onder 3. hiervoor beschreven programma’s. Eiseres wil de afstand tot de arbeidsmarkt van deze jongeren verkleinen. De jongeren bevinden zich in de leeftijd van 18 tot en met 28 jaar. Eiseres heeft echter geen medische dossiers van jongeren die zich melden bij haar, noch is vereist dat er een diagnose van een vorm van ADHD/autisme, verslaving of depressie of het hebben van afstand tot de arbeidsmarkt door een deskundige is vastgesteld. In feite kan iedere jongere in de door eiseres bedoelde leeftijdscategorie zich aanmelden voor de programma’s van eiseres. Eiseres stelt dat zij te zware gevallen en jongeren die de programma’s louter ter vermaak en voor ontspanning willen volgen afwijst.

20. De rechtbank is van oordeel dat met de door eiseres overgelegde gegevens zij niet aannemelijk heeft gemaakt dat haar activiteiten zich feitelijk richten op een kwetsbare doelgroep jongeren en daarmee nagenoeg uitsluitend op het algemeen nut. Blijkens de verstrekte informatie in statuten, beleidsplan, website en overgelegde verklaringen worden geen duidelijke criteria voor het deelnemen aan de programma’s van eiseres gesteld. Ook wordt, blijkens deze gegevens, geen methode gehanteerd om vast te stellen dat die activiteiten inderdaad bijdragen aan het verminderen van kwetsbaarheden en het welzijn van de doelgroep. De voorgenomen en feitelijke activiteiten van eiseres kwalificeren, gelet ook op de programma’s zoals die door eiseres in haar beleidsplan en op de website worden omschreven, voor een groot deel als generieke ontspanning en vermaak, waar bovendien iedere jongere zich voor kan aanmelden, en blijkens de stellingen in de overgelegde stukken gebeurt dat ook. De activiteiten van eiseres dienen op grond van de verstrekte gegevens naar het oordeel van de rechtbank dan ook primair het persoonlijke belang van de deelnemers aan haar programma’s, en niet primair en rechtstreeks het algemeen nut.

21. Ten aanzien van de coaches (personen die lessen geven) is niet aannemelijk gemaakt dat eiseres toezicht houdt op de voortgang van de activiteiten, en dat door de coaches verslag wordt opgemaakt van die voortgang welke gedeeld wordt met eiseres. De coaches zijn, zo blijkt uit de website van belanghebbende allen zelfstandig opererende personen (ZZP-ers), die bovendien reclame maken voor hun diensten en ook de prijs van een les aldaar vermelden. De verantwoordelijkheid voor het verminderen van kwetsbaarheden ligt daardoor bij de onafhankelijke coaches en niet bij eiseres. De bijdrage van eiseres aan het verminderen/wegnemen van eventuele kwetsbaarheden door de coaches is niet aannemelijk gemaakt. Zelfs als van een deel van de activiteiten van eiseres zou gelden dat hiermee het algemeen nut wordt gediend, heeft eiseres niet aannemelijk gemaakt dat zij voldoet aan het criterium van 90% of meer.

22. Ter zitting heeft eiseres gesteld dat zij momenteel per jaar ongeveer 15 tot 20 kwetsbare jongeren begeleidt, dat individuele coaching door betaalde coaches niet voorkomt, en dat er een intake gesprek met iedere jongere wordt gehouden en dat daaruit blijkt dat deze jongeren vrijwel allemaal op wachtlijsten van een GGZ-instelling staan en te kampen hebben met depressies en verslavingsproblematiek. Met alle jongeren wordt na de intake een groepstraject toegesneden op de specifieke hulpvraag van die jongeren ingezet, en dit leidt er in 25% van de gevallen toe dat jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt alsnog een baan of stageplaats vinden, aldus eiseres. De rechtbank acht het mogelijk dat eiseres als ANBI zou kunnen kwalificeren indien een en ander met concrete gegevens wordt onderbouwd en aannemelijk gemaakt. Daarbij valt te denken aan het aantal jongeren dat door eiseres wordt begeleid gedurende welke periode, een geanonimiseerde weergave van alle intake gesprekken, een duidelijker beschrijving van de door eiseres geboden begeleiding en concrete gegevens van het percentage jongeren en de aard van de banen en stageplaatsen die door begeleiding van eiseres een baan of stageplaats hebben gevonden. De door eiseres in deze procedure overgelegde gegevens, die zoals hiervoor weergegeven duiden op brede activiteiten die met name tot vermaak en ontspanning dienen van een zeer ruime doelgroep, zijn echter onvoldoende om te concluderen dat eiseres nagenoeg uitsluitend het algemeen nut dient.

Jeugdzorg

23. Eiseres heeft ter zitting nog aangevoerd dat haar activiteiten zouden kwalificeren als jeugdzorg en dat zij op die grond voor de ANBI status zou kwalificeren. Deze stelling faalt omdat ook in dat geval is vereist dat de instelling zich statutair en feitelijk richt op hulpbehoevende jongeren en dat is, zoals hiervoor is overwogen, door eiseres niet aannemelijk gemaakt.

Gelijkheidsbeginsel

24. Eiseres stelt dat in het ANBI register instellingen zijn opgenomen die zich richten op het welzijn van een ieder. Zij noemt daartoe een achttal instellingen die wel als ANBI in de categorie welzijn zijn aangemerkt, maar die volgens haar openstaan voor een ieder. De rechtbank begrijpt deze stelling als een beroep op het gelijkheidsbeginsel en wel de meerderheidsregel. Voor een (geslaagd) beroep op het gelijkheidsbeginsel (meerderheidsregel) is vereist dat verweerder van een groep vergelijkbare gevallen bij de meerderheid een juiste wetstoepassing achterwege heeft gelaten en een gunstiger behandeling heeft gegeven dan eiseres. Er moet daarbij sprake zijn van feitelijk en rechtens gelijke gevallen. De bewijslast rust hiervoor op eiseres.

25. Het is dus aan eiseres om aannemelijk te maken dat de acht door haar genoemde instellingen als ANBI zijn aangemerkt en in gelijke omstandigheden verkeren als waarin zij zelf zich bevindt en dat vervolgens voor meer dan de helft van de door haar genoemde instellingen geldt dat de inspecteur de wet niet juist toe heeft gepast. Naar het oordeel van de rechtbank is eiseres met het summier verwijzen naar die instellingen zonder te stellen, laat staan aannemelijk te maken, dat deze in gelijke omstandigheden verkeren als eiseres, daar niet in geslaagd. Het beroep op het gelijkheidsbeginsel faalt daarom.

Slotsom

26. Gelet op het hiervoor overwogene zal het beroep ongegrond worden verklaard.

Proceskosten

27. Er is geen aanleiding voor een proceskostenvergoeding.

Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan door mr. G.H. de Soeten, voorzitter, en mr. A.A. Fase en mr. P.A. Caljé, leden, in aanwezigheid van H. van Lingen, griffier. De uitspraak is uitgesproken in het openbaar op 12 juni 2024.