X (belanghebbende) was tot medio augustus 2015 inwoner van India. Hij heeft zich in 2015 gemeld bij de Technische Universiteit in Delft voor het volgen van een masterstudie. De universiteit heeft voor X een visum aangevraagd. De universiteit heeft X in totaal € 23.760 in rekening gebracht. Hij heeft het bedrag van € 23.760 in april 2015 betaald.
Vanaf 19 augustus 2015 staat X in Nederland ingeschreven in de BRP. In de aangifte IB/PVV 2015 heeft X € 13.310 scholingskosten in aftrek gebracht (€ 13.560 min de drempel van € 250). De aftrek is niet gehonoreerd.
Dat acht Rechtbank Zeeland-West-Brabant terecht. Voor aftrek van scholingskosten komen in aanmerking binnenlands belastingplichtigen of kwalificerend buitenlands belastingplichtigen. Tussen partijen is niet in geschil dat X tot 19 augustus 2015 geen van beide was en dat het collegegeld voor hem niet aftrekbaar is als het voor die datum was betaald.
X betoogt tevergeefs dat sprake was van een depotstorting. Hij was het collegegeld volgens de Rechtbank verschuldigd ten tijde van de betaling daarvan omdat juist die betaling een voorwaarde is voor de inschrijving aan de universiteit en die inschrijving vereist was voor het aanvragen van een verblijfsvergunning. De betaling geschiedde dus ter delging van een schuld die door de inschrijving was ontstaan. Daarom kan niet worden gezegd dat geen sprake was van een betaling als bedoeld in artikel 6.40, lid 1, onderdeel a, Wet IB 2001 maar van een depotstorting.
Het beroep is ongegrond. X heeft wel recht op een immateriële schadevergoeding van € 500 wegens overschrijding van de redelijke termijn. Om die reden bestaat recht op een proceskostenvergoeding voor de beroepsfase en vergoeding van het griffierecht.
BRON
Uitspraak van de enkelvoudige kamer van 10 maart 2023 in de zaak tussen
belanghebbende, uit plaats, belanghebbende, (gemachtigde: gemachtigde)
en
de inspecteur van de Belastingdienst, de inspecteur,
en
de Minister van Veiligheid en Justitie, de Minister.
1. Inleiding
1.1. In deze uitspraak beoordeelt de rechtbank het beroep van belanghebbende tegen de uitspraak op bezwaar van de inspecteur van 25 mei 2021.
1.2. Bij op de aanslag inkomstenbelasting/premies volksverzekeringen (IB/PVV) 2015 opgenomen beschikking heeft de inspecteur de nog te verrekenen persoonsgebonden aftrek voor het jaar 2015 vastgesteld op nihil..
1.3. De inspecteur heeft het bezwaar van belanghebbende afgewezen.
1.4. De rechtbank heeft het beroep op 21 februari 2023 op zitting behandeld. Hieraan hebben deelgenomen: de gemachtigde (per telefoon) en namens de inspecteur [inspecteur 1] en [inspecteur 2] .
2. Feiten
2.1. Belanghebbende was tot medio augustus 2015 inwoner van India. Hij heeft zich in 2015 gemeld bij de Technische Universiteit in Delft voor het volgen van een masterstudie. Nadat de universiteit had gecontroleerd of belanghebbende voldeed aan de materiele toelatingseisen, heeft zij voor belanghebbende een visum aangevraagd. De universiteit heeft aan belanghebbende in rekening gebracht:
Tuition fee 2015-2016: Euro 13560,00
Living expenses: Euro 10200,00
Total amount ('Guarantee') to be paid: Euro 23760,00
2.2. Vanaf 19 augustus 2015 staat belanghebbende in Nederland ingeschreven in de Basisregistratie personen. Hij heeft het bedrag van € 23.760 in april 2015 betaald.
2.3. Belanghebbende heeft IB/PVV voor het jaar 2015 gedaan naar een verzamelinkomen van nihil. In de aangifte heeft hij € 13.310 scholingskosten in aftrek gebracht (€ 13.560 min de drempel van € 250). De inspecteur heeft een aanslag IB/PVV 2015 van nihil opgelegd, de aftrek van scholingskosten niet geaccepteerd en (impliciet) de niet in aanmerking genomen persoonsgebonden aftrek vastgesteld op nihil.
2.4. Tussen partijen is in geschil of belanghebbende recht heeft op aftrek van scholingskosten. Belanghebbende stelt dat de betaling in april 2015 een depotstorting is omdat het collegegeld op verzoek van belanghebbende wordt geretourneerd indien hem geen visum wordt verleend. De eerdere betaling is alleen nodig om aan te tonen dat belanghebbende beschikt over de middelen om het collegegeld en zijn kosten van levensonderhoud te betalen. Pas bij aanvang van de studie op 1 september 2015 vond de daadwerkelijke betaling van het collegegeld plaats door verrekening met het in depot gestorte bedrag. Het niet accepteren van de aftrek is bovendien in strijd met het non-discriminatieartikel uit het belastingverdrag met India, aldus belanghebbende.
2.5. De inspecteur meent dat de betaling heeft plaatsgevonden begin 2015, dus voordat belanghebbende binnenlands belastingplichtige was.
2.6. Belanghebbende heeft ook verzocht om een immateriële-schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn voor berechting.
3. Beoordeling door de rechtbank
3.1. De rechtbank beoordeelt of belanghebbende recht heeft op aftrek van het betaalde collegegeld als scholingskosten en op een immateriële-schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn voor berechting.
Is het betaalde collegegeld aftrekbaar?
3.2. De rechtbank is van oordeel dat belanghebbende geen recht heeft op aftrek van het betaalde collegegeld. Hierna geeft de rechtbank aan hoe zij tot dat oordeel is gekomen en wat de gevolgen daarvan zijn.
3.3. Voor aftrek van scholingskosten komen in aanmerking binnenlands belastingplichtigen of kwalificerende buitenlands belastingplichtigen. Tussen partijen is niet in geschil dat belanghebbende tot 19 augustus 2015 geen van beiden was en dat het collegegeld voor hem niet aftrekbaar is als het voor die datum was betaald. Van betaling is (nog) geen sprake als de betaling dient als depotstorting. Een depotstorting is een betaling die niet strekt tot delging van een schuld. Bij een depotstorting heeft het bedrag het vermogen ten tijde van de betaling niet definitief verlaten en kan de belanghebbende er vrijelijk over beschikken.
3.4. Op grond van artikel 7.43 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) is een student voor elk studiejaar dat hij door het instellingsbestuur voor een opleiding is ingeschreven, aan die instelling collegegeld verschuldigd. Artikel 7.37 van de WHW bepaalt dat de inschrijving openstaat voor degene die aan de voor de studie gestelde eisen voldoet en dat tot inschrijving niet wordt overgegaan dan nadat bewijs is overgelegd dat het verschuldigde collegegeld is of (door een derde) wordt voldaan. De WHW maakt voor de mogelijkheid tot inschrijving geen verschil tussen buitenlandse en binnenlandse studenten. Dat er een speciale regeling geldt voor studenten van buiten de EU (vreemdelingen) volgt dus niet uit de WHW maar dat volgt uit de Vreemdelingenwet, omdat daarin voorwaarden worden gesteld – ook voor studenten – aan de mogelijkheid tot verblijf in Nederland. Artikel 3.41 van het Vreemdelingenbesluit bepaalt dat aan studenten een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd, als bedoeld in artikel 14 van de Vreemdelingenwet, kan worden verleend onder de beperking verband houdende met het volgen van studie. Voor het verlenen van zo’n verblijfsvergunning is onder meer een (voorlopige) inschrijving aan een onderwijsinstelling vereist. Die (voorlopige) inschrijving moet blijken uit een verklaring die is afgegeven door het College van Bestuur van die onderwijsinstelling.
3.5. Uit de door belanghebbende overgelegde stukken blijkt dat de universiteit aan hem onder meer het collegegeld in rekening heeft gebracht om voor hem een visum, dat wil zeggen een verblijfsvergunning als bedoeld in artikel 3.41 van het Vreemdelingenbesluit te kunnen regelen. Uit hetgeen hiervoor in 3.4 is uiteengezet volgt dat voor die verblijfsvergunning vereist was dat belanghebbende (voorlopig) was ingeschreven aan de universiteit en dat die inschrijving de verplichting tot het betalen van collegegeld met zich brengt. Hieruit leidt de rechtbank af dat belanghebbende het collegegeld verschuldigd was ten tijde van de betaling daarvan omdat juist die betaling een voorwaarde is voor de inschrijving aan de universiteit en die inschrijving vereist was voor het aanvragen van een verblijfsvergunning. De betaling geschiedde dus ter delging van een schuld die door de inschrijving was ontstaan. Daarom kan niet worden gezegd dat geen sprake was van een betaling als bedoeld in artikel 6.40, eerste lid, letter a, van de Wet IB 2001 maar van een depotstorting.
3.6. Aan het in 3.5 weergegeven oordeel doet niet af dat de universiteit ook de mogelijkheid biedt om voor de betaling van collegegeld een machtiging tot periodieke incasso te geven, omdat van een dergelijke machtiging in dit geval geen sprake is geweest.
3.7. Aan het oordeel doet evenmin af dat belanghebbende het collegegeld terug zou hebben kunnen krijgen indien hem geen visum zou zijn verleend. In dat geval zou belanghebbende de inschrijving aan de universiteit hebben kunnen beëindigen. Hij zou dan (net als binnenlandse studenten) recht hebben gehad terugbetaling van een twaalfde gedeelte van het door hem wettelijk verschuldigde collegegeld voor elke maand dat het studiejaar na beëindiging van zijn inschrijving duurde (artikel 7.48, vierde lid, van de WHW).
3.8. Aan het verdrag ter voorkoming van dubbele belasting tussen Nederland en India kan bh ook geen aftrekrecht ontlenen. Artikel 24, derde lid van dat verdrag bepaalt immers dat de Staten niet verplicht zijn aan inwoners van de andere Staat bij de belastingheffing de persoonlijke aftrekken, tegemoetkomingen en verminderingen uit hoofde van de samenstelling van het gezin of gezinslasten te verlenen, die eerstbedoelde Staat aan zijn eigen inwoners verleent.
Overschrijding redelijke termijn
3.9. Belanghebbende heeft verzocht om een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn voor de behandeling van het bezwaar en beroep. Van een overschrijding van de redelijke termijn is in het algemeen sprake indien de behandeling van bezwaar en beroep meer dan twee jaar hebben geduurd.
3.10. Het bezwaarschrift is ontvangen op 1 oktober 2020. De uitspraak op bezwaar is gedaan op 25 mei 2021. De rechtbank doet uitspraak op 10 maart 2023. De redelijke termijn is overschreden met 6 maanden.
3.11. Belanghebbende heeft dan recht op een immateriële-schadevergoeding van € 500. De overschrijding moet voor 2/6e deel worden toegerekend aan de bezwaarfase en voor het restant aan de beroepsfase. De vergoeding voor de bezwaarfase beloopt dan afgerond € 67 en die voor de beroepsfase € 333. De rechtbank heeft de Minister in zoverre mede aangemerkt als partij in dit geding.
Conclusie en gevolgen
4.1. Het beroep is ongegrond. De toekenning van een immateriële-schadevergoeding maakt dat niet anders. Wel bestaat om die reden recht op een proceskostenvergoeding voor de beroepsfase en vergoeding van griffierecht.
4.2. De rechtbank ziet aanleiding om de inspecteur en de Minister (samen) te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep heeft moeten maken. Deze kosten zijn op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vastgesteld op € 837 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift en 1 punt voor de aanwezigheid bij de zitting, met een waarde per punt van € 837 en een wegingsfactor 0,5). Omdat de vergoeding alleen plaatsvindt in verband met de toekenning van een vergoeding van immateriële schade, is de wegingsfactor voor het gewicht van de zaak gesteld op 0,5 (licht)..
4.3. De totale vergoeding van € 837 moet door de inspecteur en de Minister ieder voor de helft worden vergoed. Ieder van hen zal daarom worden veroordeeld tot vergoeding van € 418,50.
4.4. De inspecteur en de Minister worden voorts opgedragen om ieder de helft van het geheven griffierecht (€ 49) aan belanghebbende te vergoeden.
Beslissing
De rechtbank:
verklaart het beroep ongegrond;
veroordeelt de Minister tot het betalen van een vergoeding van immateriële schade aan belanghebbende van € 333;
veroordeelt de inspecteur tot het betalen van een vergoeding van immateriële schade aan belanghebbende van € 167;
veroordeelt de Minister tot het betalen van proceskosten aan belanghebbende van € 418,50;
veroordeelt de inspecteur tot het betalen van proceskosten aan belanghebbende van € 418,50;
bepaalt dat de Minister van het griffierecht € 24,50 aan belanghebbende moet vergoeden.
bepaalt dat de inspecteur van het griffierecht € 24,50 aan belanghebbende moet vergoeden.
Deze uitspraak is gedaan door mr. A.F.M.Q. Beukers-van Dooren, rechter, in aanwezigheid van mr. W.C.C. Koreman-de Bok, griffier, op 10 maart 2023 en openbaar gemaakt door middel van geanonimiseerde publicatie op www.rechtspraak.nl.
