Innovatiebox voor iedereen

Politieke column

Sinds kort gebruiken wij de innovatiebox. Winsten die voortvloeien uit innovatie worden daardoor in de vennootschapsbelasting tegen een laag tarief belast. Het hete en hitsige sfeertje dat om innovatie hangt, trok ons aan. Dat moeten wij ook hebben, zo was het idee. Klanten, leveranciers, banken en medewerkers zijn helemaal opgewonden. Onze doorsnee bedrijfsvoering is nu hip. Wij doen weer mee.

Nu moet ik bekennen dat wij geen noodzakelijke S&O-verklaring hebben. Strikt genomen voldoen we ook niet aan de andere eisen van de innovatiebox. Fiscalisten die ik spreek, vallen van hun stapel wetboeken. Dit is toch volstrekt in strijd met de belastingwet? Ik moet glimlachen. De laatste vaktechnische ontwikkeling heeft mijn vrienden duidelijk nog niet bereikt.

Er is namelijk recent een nieuwe regel in belastingland. Je mag best de belastingwet overtreden, als je het elders maar compenseert. En dat hoeft allemaal niet precies te zijn. Een beetje compensatie is voldoende. Zo doen wij niet meer aan renteaftrek en wij laten ook de bonus van de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) schieten. Het strikt genomen ‘onterechte gebruik’ van de innovatiebox achten wij daarmee wel gladgestreken. Je zou het ook witwassen van fiscaal gesjoemel kunnen noemen, maar dat is mij weer zo zurig.

Waar deze compensatieregel staat? Het blijkt de standaardpraktijk bij de Belastingdienst te zijn. De Algemene Rekenkamer heeft deze regeling vorige week boven tafel gekregen. De Belastingdienst en de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) huren elk dik 300 zelfstandigen zonder personeel (zzp’er) in, terwijl het voor alles en iedereen duidelijk is dat het werknemers zijn. Eerder noemde ik dit het keuzemodel van Financiën (NLF-P 2023/01). Er is dus 100% schijnzelfstandigheid en dat is 100% in strijd met de belastingwet. Dat handhaving van die wetgeving een moratorium kent, betekent nog niet dat je in strijd met de wet mag en moet handelen.

Belastingdienstmedewerkers weten dondersgoed dat ze enorm fout bezig zijn, maar daar is iets op gevonden. Voor elke ingehuurde zzp’er die volgens het eigen interne afwegingskader een dienstbetrekking vervult, moet de hoogste Belastingdienstbaas zijn handtekening zetten. Door de krabbels van Don Corleone is de illegale fiscale situatie binnen de Belastingdienst ruim 600 keer toegepast in 2022. Als doekje voor het bloeden zijn ter compensatie wel premies werknemersverzekeringen afgedragen. Dus de Belastingdienst houdt zich als werkgever en opdrachtgever niet aan de belastingwet bij de inhuur van personeel, maar compenseert deze illegale situatie door premies af te dragen.

Hoe dan? Er is immers geen loon (grondslag) en loonheffing (afdracht), dus wat is het mechanisme hier? En krijgt de zzp’er ook de werknemersrechten? Tegelijkertijd wordt aan de kant van de zzp’er niet ingegrepen door de Belastingdienst, want die behoudt kennelijk volkomen ten onrechte de fiscale ondernemersfaciliteiten. Hiermee vergeleken was de fiscale struisvogel bij woonwagenkamp Vinkenslag een onfortuinlijk musje. Wat is dit nou voor iets raars zeg.

Minister Kaag van Financiën is volledig op de hoogte van de illegale praktijk. Ze betreurt het. Ze bezigt meer van die wartaal. Van direct ingrijpen, is echter geen sprake. Net als andere organisaties schreeuwen de Belastingdienst en UHT om personeel, zo verklaart de minister. Om de bedrijfsvoering niet in gevaar te laten komen, is ondermijning van de belastingwet geoorloofd. Dit zinnetje gaat nog heel vaak als een boemerang terugkomen in bezwaarschriften.

Deze merkwaardige ontwikkeling binnen de Belastingdienst creëert een duidelijk precedent. Belastingplichtigen mogen voortaan in het belang van hun bedrijfsvoering de belastingwet ondermijnen, mits ze elders maar enige compensatie bieden. Zo kom ik dus op toepassing van de innovatiebox voor reguliere winsten en het tegelijkertijd als schaamlap schrappen van wat fiscale faciliteiten. De Belastingdienst kan hier niet tegen zijn. Vanaf heden is gebruik van de innovatiebox voor iedereen mogelijk.