Respectloze staatssecretaris valt al ‘Snel’ door de mand

Opinie

Zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag. Met een laag inkomen heb je er recht op. En als je dit soort zaken te moeilijk vindt, kan je bij talloze websites terecht. Maar is dat wel verstandig? Aan deze vraag werd op 21 oktober 2017 aandacht besteed in het tv-programma Kassa.

Daarin werd gemeld dat er allerlei websites zijn die optreden als tussenpersoon bij het aanvragen van toeslagen. Mensen betalen hier plusminus € 40 voor, terwijl het zelf aanvragen van een toeslag bij de Belastingdienst gratis is. Als je bij de Belastingdienst zorgtoeslag aanvraagt, moet je inloggen met je DigiD. Sites als mijntoeslag.nl en toeslagenaanvraag.nl adverteren met het gemak van aanvragen zonder DigiD. Dat ‘gemak’ kost dus wel extra geld. De toeslaggerechtigde vult op de sites een vragenlijst in waar onder andere NAW-gegevens, geboortedatum, rekeningnummer en burgerservicenummer aan bod komen. ICT-jurist Mathieu Paapst waarschuwde de kijkers in het tv-programma dat deze informatie zeer fraudegevoelig is. Volgens de privacydeskundige kunnen criminelen met deze informatie illegale dingen doen op naam van het slachtoffer. Zo kan daarmee een huis gehuurd worden waar een wietplantage in zit of een auto gehuurd worden waar een overval mee gepleegd wordt. Kwaadwillend zijn de websites hoogstwaarschijnlijk niet, maar het is op zijn minst niet geheel duidelijk wat de websites naast het aanvragen verder met de gevoelige informatie doen. Aan de hand van de persoonsgegevens en het BSN kunnen de sites bij de Belastingdienst toeslagen aanvragen, zonder DigiD of machtiging. Hiervoor hebben de sites alleen een beconnummer nodig. Daarvoor is alleen een KvK-inschrijving als belastingconsulent nodig en zo mag iedereen zich noemen.

Oplettende Kamerleden

Gelukkig zijn er ook Tweede Kamerleden die ondanks het meedoen aan de filibuster over het wetsvoorstel over de gefaseerde afschaffing van de Hillen-regeling,1 toch nog tijd hebben om naar Kassa te kijken. Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) trok daags na de uitzending aan de bel bij staatssecretaris Menno Snel van Financiën middels het stellen van Kamervragen. Snel is het met Nijboer eens dat het beconnummer niets zegt over de betrouwbaarheid of deskundigheid van een belastingconsulent of administratiekantoor. Met alleen een beconnummer kan een belastingconsulent zichzelf inschrijven voor de intermediairdagen en heeft de consulent toegang tot het Forum Fiscaal Dienstverleners. Voor overige vragen, aangiftes, aanvragen en uitvraag van gegevens dient de belastingconsulent, afhankelijk van de handeling, in het bezit te zijn van aanvullende gegevens van de belastingplichtige, certificaten en/of machtigingen. Voor het doen van belastingaangifte en het aanvragen van toeslagen (waarbij de belastingconsulent gegevens aan de Belastingdienst stuurt) is geen machtiging nodig. Misbruik wordt voorkomen doordat er alleen wordt uitbetaald op een rekeningnummer dat op naam staat van diegene voor wie de toeslag of belastingteruggaaf bestemd is, antwoordt de staatssecretaris.

Maar hoe zit het dan met de gegevens die deze sites van de klant ontvangen, wilde Nijboer weten? Snel geeft aan dat belastingconsulenten zich moeten houden aan de regels van de Wet bescherming persoonsgegevens.2 Dat betekent dat het verwerken van die gegevens moet zijn gebaseerd op uitdrukkelijke toestemming van de cliënt of op een overeenkomst tussen de belastingconsulent en zijn cliënt. Belastingconsulenten mogen deze persoonsgegevens alleen gebruiken indien dat noodzakelijk is voor de diensten die zij leveren aan hun cliënten. ‘En het verkopen van belasting- en toeslaggegevens van cliënten is al helemaal niet toegestaan’, laat Snel weten. Tot zover de staatssecretaris.

Maar is het dan niet zo dat een beconnummer voor mensen het gevoel kan geven dat er een goedkeuring is van de Belastingdienst, omdat de Belastingdienst het beconnummer verstrekt? Op dit punt laat Snel de goedgelovige toeslagaanvragers volledig in de kou staan.

Toeslagaanvragers en belastingconsulenten staan in de kou

Maar wat heeft de toeslagaanvrager hier nu aan? Helemaal niks dus. Snel vindt het kennelijk prima als louche figuren zich zonder enige beperking met een ‘goedkeuringsstempel’ van de Belastingdienst, als belastingconsulent kunnen presenteren om onwetenden geld uit hun zak te kloppen. De financiële bewindsman is zelfs van mening dat een minimumniveau aan kwaliteit en betrouwbaarheid van een belastingconsulent zelfs niet aannemelijk hoeft te zijn voordat een beconnummer verstrekt wordt. Ook is hij niet bereid om een Verklaring Omtrent het Gedrag te vereisen alvorens een beconnummer te verstrekken. Laat staan dat Snel de bereidheid toont om van belastingconsulenten te vereisen dat zij aannemelijk maken een mate van deskundigheid te bezitten die nodig is voor de door die consulent uit te voeren werkzaamheden alvorens een beconnummer te verstrekken, bijvoorbeeld door het lidmaatschap van een beroepsorganisatie als de NOB of het RB als voorwaarde te stellen.

Kom op nou Snel, we leven inmiddels in 2017 en niet meer in de middeleeuwen waar niemand iets gaf om het wel en wee van de gewone man. Ook de overheid heeft inmiddels een plicht om belastingbetalers en toeslagaanvragers tegen zichzelf in bescherming te nemen. Bovendien geeft Snel met zijn antwoorden ook blijk van een forse minachting van het beroep van belastingconsulent. Enerzijds legt de overheid immers steeds meer informatieverplichtingen op aan belastingconsulenten die daartoe op een professionele wijze in staat worden geacht, maar anderzijds heeft Snel er kennelijk geen enkele moeite mee om de hele beroepsgroep af te schilderen als een ongeregeld zooitje. Dat kan een heel stuk beter, Snel!

Moet ik mij schamen voor het feit dat ik in maart 2017 op D66 heb gestemd? Dat weet ik voor wat betreft deze staatssecretaris nog niet heel zeker. Snel is pas in oktober 2017 lid van deze partij geworden, nadat hij door Alexander Pechtold was gevraagd om de nieuwe staatssecretaris van Financiën te worden. Hij is dus een politieke opportunist. We gaan het zien.