Goederenvervoer voor particulieren naar Marokko; te hoge naheffing btw

1.1. Aan belanghebbende is over het tijdvak van 1 januari 2014 tot en met 31 december 2017 een naheffingsaanslag in de omzetbelasting opgelegd van € 42.705. Bij beschikkingen heeft de Inspecteur aan belanghebbende een vergrijpboete opgelegd van € 12.142 en € 5.168 aan belastingrente in rekening gebracht.

1.2. Bij uitspraak op bezwaar heeft de Inspecteur de naheffingsaanslag verminderd naar een bedrag van € 28.577, de boetebeschikking verminderd naar een bedrag van € 11.710 en de rentebeschikking verminderd naar een bedrag van € 3.456.

1.3. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep ingesteld bij de Rechtbank. Ter zake daarvan is een griffierecht geheven van € 354. De beslissing van de Rechtbank luidt:

1.4. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof. In verband daarmee is een griffierecht geheven van € 274. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

1.5. De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Hof van 29 september 2022, gehouden te Den Haag. Partijen zijn verschenen. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt.

Feiten

2.1. Belanghebbende drijft een onderneming in de vorm van een eenmanszaak handelend onder de naam [naam eenmanszaak] .

2.2. Belanghebbende heeft over de tijdvakken 2014, 2015, 2016 en 2017 de volgende bedragen aan omzetbelasting aangegeven:

2.3. Op 6 november 2017 is een boekenonderzoek gestart bij belanghebbende. Het boekenonderzoek was onder andere gericht op de aanvaardbaarheid van de door belanghebbende ingediende aangiften omzetbelasting over het tijdvak 1 januari 2014 tot en met 31 december 2017.

2.4.1.  Met dagtekening 29 maart 2018 is aan belanghebbende een informatiebeschikking gegeven. In de beschikking worden vragen gesteld over de verkoop van een appartement in Marokko.

2.4.2. Met dagtekening 8 mei 2018 heeft belanghebbende bezwaar gemaakt tegen de informatiebeschikking. Dit bezwaar is op 21 december 2018 afgewezen.

2.5. Bij brief van 28 maart 2019 is het conceptrapport inzake het ingestelde boekenonderzoek gezonden aan belanghebbende. De brief vermeldt onder meer:

2.6. Bij brief van 24 april 2019 is aan belanghebbende het definitieve rapport van het boekenonderzoek gezonden. Het rapport vermeldt onder meer:

2.8. Met dagtekening 27 juni 2019 is over het tijdvak 1 januari 2014 tot en met 31 december 2017 een naheffingsaanslag in de omzetbelasting opgelegd naar een bedrag van € 42.705. Daarbij is de Inspecteur uitgegaan van een omzet gebaseerd op 15 ritten naar Marokko per jaar. De bij de naheffingsaanslag opgelegde vergrijpboete bedraagt € 12.142. De in rekening gebrachte belastingrente bedraagt € 5.168.

2.9. Bij uitspraak op bezwaar is gedeeltelijk tegemoetgekomen aan het bezwaar tegen de naheffingsaanslag. De Inspecteur is niet langer uitgegaan van 15 ritten per jaar, maar van 10 ritten, hetgeen betekent dat de omzet niet € 52.500, maar € 35.000 per jaar bedraagt. Ook acht de Inspecteur aannemelijk dat ter zake van het privégebruik auto een percentage van 1,5% moet worden toegepast. De naheffingsaanslag is verminderd tot € 28.577, de vergrijpboete tot € 11.710 en de in rekening gebrachte belastingrente tot € 3.456.

Oordeel van de Rechtbank

3. De Rechtbank heeft overwogen, waarbij belanghebbende is aangeduid als eiser en de Inspecteur als verweerder:

Omschrijving geschil in hoger beroep en conclusies van partijen

4.1. In geschil is of de naheffingsaanslag en de boetebeschikking, zoals vastgesteld na bezwaar, terecht zijn opgelegd.

4.2. Meer specifiek is in geschil of ter zake van het door belanghebbende verrichte goederenvervoer terecht een bedrag van € 35.000 per jaar aan omzet in aanmerking is genomen.

4.3.

Belanghebbende concludeert, zo begrijpt het Hof, tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, de uitspraak op bezwaar en de boetebeschikking, en tot vermindering van de naheffingsaanslag.

4.4. De Inspecteur concludeert tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank.

Beoordeling van het hoger beroep

Naheffingsaanslag

5.1. De Inspecteur heeft zich op het standpunt gesteld dat sprake is van omkering en verzwaring van de bewijslast. De omkering en verzwaring van de bewijslast laat echter onverlet dat de Inspecteur gehouden is uit te gaan van een redelijke schatting van de omzet van belanghebbende. In dat kader rust op een inspecteur de taak zijn schatting van de omzet zodanig met feitelijke stellingen te onderbouwen dat die schatting de redelijkheidstoets kan doorstaan. Wanneer de inspecteur daarin slaagt, ligt het vervolgens op de weg van de belastingplichtige, voor zover hij de juistheid van de schatting betwist, daarvoor het verzwaarde (tegen)bewijs te leveren.

5.2. De Inspecteur heeft op jaarbasis een bedrag van € 6.074 (= 35.000 * 21/121) aan omzetbelasting nageheven voor het goederenvervoer naar Marokko in opdracht van particulieren. Belanghebbende heeft de hoogte van de in de uitspraak op bezwaar geschatte jaarlijkse omzet niet gemotiveerd betwist. Het Hof zal dan ook van deze schatting uitgaan, ten eerste omdat de schatting aansluit bij de tijdens het boekenonderzoek door belanghebbende gegeven antwoorden over zijn activiteiten en hetgeen is komen vast te staan over de stortingen en het reservepotje, en ten tweede omdat in deze omzet niet de door belanghebbende gemaakte kosten zijn begrepen. De omzetbelasting is immers niet een belasting over de winst, maar over de omzet. Het Hof vindt deze berekening redelijk.

5.3. Het Hof heeft tijdens de zitting wel aan de orde gesteld of Nederland ten volle heffingsbevoegd is ten aanzien van deze hiervoor als redelijke schatting aangemerkte omzet. Volgens artikel 6c, lid 2, van de Wet op de omzetbelasting 1968 (de Wet) is de plaats van andere goederenvervoerdiensten dan het intra-Uniegoederenvervoer voor andere dan ondernemers de plaats waar het vervoer plaatsvindt, zulks naar verhouding van de afgelegde afstanden. Dit artikel brengt mee dat slechts een klein deel van het door belanghebbende voor particulieren verrichte goederenvervoer naar Marokko plaatsvindt in Nederland.

5.4.1. Ter zitting van het Hof heeft de Inspecteur weersproken dat belanghebbende goederen heeft vervoerd naar Marokko. Het Hof kan deze – blote – stelling van de Inspecteur niet volgen. Belanghebbende heeft consequent verklaard dat hij in opdracht van particulieren goederen naar Marokko vervoert. Ter zitting heeft belanghebbende toegelicht dat hij via een vaste route vanuit [plaats 1] naar zijn eindbestemming [plaats 2] of [plaats 3] in Marokko reed. Ook heeft belanghebbende toegelicht hoe de goederen vervolgens verdeeld werden op de eindbestemming voor het vervoer binnen Marokko. Het Hof ziet geen reden te twijfelen aan deze geloofwaardige verklaringen van belanghebbende. De hieraan ten grondslag liggende feiten en omstandigheden staan beschreven in het controlerapport en in de overige gedingstukken en zijn door de Inspecteur pas ter zitting van het Hof betwist. Het Hof vindt deze nieuwe opstelling van de Inspecteur niet passen bij een behoorlijk handelend bestuursorgaan.

5.4.2. Anders dan de Inspecteur meent, gelden voor de toepassing van artikel 6c, lid 2, van de Wet niet dezelfde (zware) bewijsregels als voor de toepassing van het 0%-tarief waarbij belanghebbende aan de hand van boeken, bescheiden of andere gegevensdragers moet aantonen dat hij recht heeft op toepassing van het 0%-tarief. Voor de toepassing van artikel 6c, lid 2, van de Wet is voldoende dat belanghebbende aannemelijk maakt dat hij goederen voor andere dan ondernemers heeft vervoerd naar Marokko. De Inspecteur beroept zich, zo begrijpt het Hof, in dit verband op de onherroepelijk vaststaande informatiebeschikking. Het voert te ver om, zoals de Inspecteur doet, de omgekeerde en verzwaarde bewijslast te gebruiken om tussen partijen vaststaande feiten te betwisten en belanghebbende in hoger beroep ineens te belasten met de opdracht om deze alsnog overtuigend aan te tonen.

5.4.3. Het Hof kan de Inspecteur ook niet volgen in zijn stelling dat de goederenvervoersdienst volgens artikel 37e van de Wet, geacht wordt in Nederland te zijn verricht. Aangezien het Hof aannemelijk acht dat belanghebbende in opdracht van particulieren goederen heeft vervoerd van Nederland naar Marokko vindt de ‘vangnetbepaling’ van artikel 37e van de Wet geen toepassing. Het Hof voegt hieraan nog toe dat de plaats van dienst uitvoerig is geregeld in de Btw-richtlijn ten einde situaties van dubbele en geen belasting te voorkomen. Het is in strijd met de Unietrouw als een lidstaat – tegen beter weten in – zeer strenge eisen stelt aan belastingplichtigen om de feiten en omstandigheden vast te stellen die nodig zijn om de bevoegdheid op juiste wijze te verdelen tussen de lidstaten. Het Hof benadrukt dat dit anders is ingeval, bijvoorbeeld, de betrokken belastingplichtige niet meewerkt of de relevante feiten en omstandigheden niet zijn vast te stellen. Hier is dat niet zo.

5.5. Uitgaande van de door belanghebbende ter zitting toegelichte vaste route vanuit zijn woonplaats in [plaats 1] naar Marokko vindt ongeveer 3% van het door hem verrichte goederenvervoer voor particulieren plaats in Nederland. Dit betekent dat de Inspecteur op jaarbasis niet meer dan € 182 (= 3% van € 35.000 * 21/121) aan omzetbelasting kan naheffen. In totaal is dit een bedrag van € 728 (= € 182 * 4 jaren).

5.6. Belanghebbende heeft de correctie voor het privégebruik auto niet betwist. Deze correctie is in de uitspraak op bezwaar vastgesteld op een bedrag van € 1.980.

Ten aanzien van de correctie die volgt uit de balansverschillen over de jaren 2015 en 2016 (per saldo € 704 (= € 1.127 -/- € 423)) en de correctie ten aanzien van de ten onrechte geclaimde voorbelasting (€ 1.237) geldt dat belanghebbende deze correcties niet althans onvoldoende gemotiveerd heeft betwist.

5.7. Het voorgaande brengt mee dat de Inspecteur in totaal een bedrag van € 4.649 (= € 728 + € 1.980 + € 704 + € 1.237) aan omzetbelasting kan naheffen.

Vergrijpboete

5.8. Artikel 67f van de algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) bepaalt dat de inspecteur een vergrijpboete kan opleggen indien het aan opzet of grove schuld van de belastingplichtige is te wijten dat niet dan wel niet binnen de in de belastingwet gestelde termijn is betaald. Onder grove schuld wordt verstaan een in laakbaarheid aan opzet grenzende onachtzaamheid. Opzet is het willens en wetens handelen of nalaten. Onder opzet wordt ook verstaan voorwaardelijk opzet, dat is het willens en wetens aanvaarden van de aanmerkelijke kans dat een handelen of nalaten tot gevolg heeft dat niet/niet tijdig is betaald.

5.9. De Inspecteur heeft een vergrijpboete opgelegd voor de omzetbelasting die verband houdt met het goederenvervoer in opdracht van particulieren naar Marokko en niet (tijdig) is betaald door belanghebbende. Hij stelt zich primair op het standpunt dat sprake is van voorwaardelijk opzet. Subsidiair stelt hij zich op het standpunt dat sprake is van grove schuld.

5.10. Naar het oordeel van het Hof heeft de Inspecteur overtuigend aangetoond dat belanghebbende omzet heeft behaald met goederenvervoer in opdracht van particulieren naar Marokko waarover omzetbelasting is verschuldigd in Nederland en dat hij, door geen omzetbelasting te voldoen over die omzet, willens en wetens de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat te weinig belasting zou worden voldaan. Belanghebbende gaf de omzet van de kledinghandel wel aan en hij wist dat hij over andere activiteiten waarmee hij het in het reservepotje gestorte opbrengsten behaalde, ook aangifte moest doen. Het vervoer gebeurde immers ook tegen vergoeding.

5.11. De Inspecteur heeft in beginsel een vergrijpboete opgelegd van 50% van het bedrag aan omzetbelasting dat niet of niet tijdig is betaald. Vervolgens heeft hij de vergrijpboete voor de jaren 2014, 2015 en 2016 gematigd tot 25% omdat de met het goederenvervoer behaalde omzet theoretisch is bepaald en over die jaren ook een correctie heeft plaatsgevonden voor de inkomstenbelasting waarvoor een vergrijpboete is opgelegd. De vergrijpboete is door de Rechtbank verder gematigd met 10% in verband met de overschrijding van de redelijke termijn.

5.12. Gelet op hetgeen is overwogen in 5.11 stelt het Hof de boete vast op € 227 (= (25% van (€ 182 * 3) + 50% van € 182). De Rechtbank heeft de boete met 10% gematigd vanwege overschrijding van de redelijke termijn. Het Hof zal hiermee rekening houden, zodat de boete wordt vastgesteld op € 204.

Belanghebbende heeft in hoger beroep geen afzonderlijke klachten aangevoerd tegen de boete. Feiten en omstandigheden op grond waarvan zou moeten worden geoordeeld dat sprake is van een wanverhouding tussen de hoogte van de boete en het beboetbare feit, zijn het Hof ook overigens niet gebleken. Het Hof acht de boete passend en, uit een oogpunt van normhandhaving, geboden. Het Hof ziet geen aanleiding voor een matiging van de boete om een andere reden.

Belastingrente

5.13. Belanghebbende heeft tegen de in rekening gebrachte belastingrente geen afzonderlijke gronden aangevoerd. Aangezien de naheffingsaanslag moet worden verminderd, dient de in rekening gebrachte belastingrente dienovereenkomstig te worden verminderd.

Slotsom

5.14. Het hoger beroep is gegrond.

Proceskosten en griffierecht

6.1. Aangezien het hoger beroep gegrond is, ziet het Hof aanleiding de Inspecteur te veroordelen in de kosten die belanghebbende in verband met de behandeling van het beroep en hoger beroep redelijkerwijs heeft moeten maken.

6.2. Op grond van artikel 8:75 Awb in verbinding met het Besluit proceskosten bestuursrecht en de daarbij behorende bijlage worden de kosten wegens beroepsmatig verleende rechtsbijstand berekend op € 3.036 (beroep: 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting; hoger beroep: 1 punt voor het indienen van het hogerberoepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 759, en wegingsfactor 1).

6.3. Voorts dient aan belanghebbende het voor de behandeling in beroep en hoger beroep betaalde griffierecht van in totaal € 628 (€ 354 en € 274) te worden vergoed.

Beslissing

Het Gerechtshof:

• vernietigt de uitspraak van de Rechtbank;
• vernietigt de uitspraak op bezwaar;
• vermindert de naheffingsaanslag tot € 4.649;
• vermindert de in rekening gebrachte belastingrente overeenkomstig;
• vermindert de vergrijpboete tot € 204;
• veroordeelt de Inspecteur in de proceskosten van belanghebbende tot een bedrag van € 3.036;
• bepaalt dat de Inspecteur het in beroep en hoger beroep betaalde griffierecht van € 628 aan belanghebbende vergoedt.

Deze uitspraak is vastgesteld door W.M.G. Visser, A. van Dongen en B.G. van Zadelhoff, in tegenwoordigheid van de griffier R. Wijkstra. De beslissing is op 3 november 2022 in het openbaar uitgesproken.