Bezwaarmakers box 3 krijgen voor 4 augustus 2022 herstel met spaarvariant

Samenvatting

De ongeveer 60.000 mensen die bezwaar hebben gemaakt tegen de heffing in box 3 over de belastingjaren 2017-2020 ontvangen voor 4 augustus 2022 automatisch rechtsherstel volgens de zogenoemde ‘spaarvariant’. Hierbij krijgen voornamelijk mensen met spaargeld geld terug. Dit herstel geldt ook voor nog niet vastgestelde of opgelegde aanslagen box 3 (o.a. 2020 en 2021). Dit heeft het kabinet in een brief aan de Tweede Kamer bekendgemaakt, naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad van 24 december 2021 (21/01243, ECLI:NL:HR:2021:1963, NLF 2022/0106, met noot van Dusarduijn).

Mensen die niet op tijd bezwaar hebben ingediend en waarbij de aanslag al vaststaat krijgen nog geen rechtsherstel. Hierbij is een uitspraak van de Hoge Raad in een andere box 3-procedure nog van groot belang, die in het najaar van 2022 wordt verwacht. Het herstel kost nu € 2,8 miljard. Bij de voorjaarsnota, uiterlijk 1 juni 2022, wordt de Kamer op de hoogte gebracht van de budgettaire dekking.

In de spaarvariant krijgen mensen automatisch rechtsherstel op basis van een nieuwe berekening waarbij wordt aangesloten bij de werkelijke verdeling van spaargeld en beleggingen van een belastingplichtige. Mensen met spaargeld worden belast op basis van de actuele spaarrente. De laatste jaren was dat bijna 0%. Voor schulden wordt aangesloten bij de hypotheekrente en bij beleggingen (effecten, onroerend goed) wordt – net als nu – uitgegaan van het meerjarige gemiddelde rendement voor beleggingen.

Dit is een groot verschil met de huidige situatie, waarbij ervan uit wordt gegaan dat het vermogen waarover men belasting betaalt voor een bepaald deel uit beleggingen bestaat, ook als dat niet het geval is en het vermogen volledig uit spaargeld bestaat. Het grootste voordeel van de spaarvariant is dat op deze manier wordt voorkomen dat beleggers die over meerdere jaren bekeken een goed rendement hebben behaald, in slechte jaren geld terugkrijgen. Het kabinet vindt deze variant daardoor rechtvaardiger dan de andere forfaitaire variant die ook in beeld was.

Het kabinet stelt daarnaast voor om de spaarvariant uit te werken in een wetsvoorstel, zodat deze variant ook geldt voor de overbruggingsjaren 2023 en 2024. Dit wetsvoorstel zal met Prinsjesdag naar de Tweede Kamer worden gestuurd. Vanaf 2025 komt er een nieuw systeem waarbij de belasting wordt geheven over het werkelijke rendement in box 3.

Om de ongeveer 60.000 bezwaarmakers voor 4 augustus rechtsherstel te kunnen bieden (in lijn met de wettelijke termijn van zes maanden) én de aangiften inkomstenbelasting 2021 goed te kunnen verwerken was besluitvorming vóór eind april noodzakelijk voor de Belastingdienst. Zo kunnen bijvoorbeeld op tijd aanpassingen in de ICT-systemen worden gedaan.

Belastingplichtigen hoeven geen actie te ondernemen om het rechtsherstel te ontvangen. Zij krijgen automatisch geld terug voor de uiterlijke datum van 4 augustus 2022. Hetzelfde geldt voor alle aanslagen over het belastingjaar 2021. Deze aanslagen worden vanaf augustus gefaseerd opgelegd. Vanaf medio september wordt daarnaast herstel geboden aan de aanslagen over 2017 tot en met 2020 die op 24 december 2021 nog niet onherroepelijk vaststonden. Vanaf medio oktober volgt dan het rechtsherstel voor de aangiften over 2017 tot en met 2020 waarbij nog geen aanslag was opgelegd. Ook voor al deze groepen geldt dat mensen hier automatisch bericht over krijgen, zij hoeven hiervoor geen actie te ondernemen. Via een rekenhulp kunnen mensen op de website van de Belastingdienst naar verwachting in juli narekenen hoe de aanslag tot stand is gekomen.

In het najaar van 2022 wordt een uitspraak van de Hoge Raad verwacht in een andere box 3-procedure, die van belang is voor de vraag of ook mensen die niet op tijd bezwaar hebben gemaakt recht moeten krijgen op herstel. Terwijl de Belastingdienst het komende halfjaar al aan de slag gaat met het herstel, kan in deze periode duidelijk worden wat de Hoge Raad oordeelt in dat arrest. Het kabinet neemt dan daarna voor het einde van het jaar een besluit over de definitieve doelgroep van het rechtsherstel. Ook deze groep hoeft geen actie te ondernemen. Mensen die het niet met de beslissing van het kabinet eens zijn hebben daarna nog de mogelijkheid om een zogeheten verzoek tot ambtshalve vermindering in te dienen (en bij afwijzing daarvan in bezwaar en beroep te gaan). Eerder ingediende verzoeken worden nog, zolang er nog geen besluit is genomen, aangehouden.

Mensen met box 3-inkomen die dit jaar op tijd aangifte hebben gedaan ontvangen dit jaar niet zoals gebruikelijk voor 1 juli 2022 een te betalen aanslag. De Belastingdienst houdt de aangiftes met box 3 apart en deze aanslagen worden vanaf augustus 2022 gefaseerd opgelegd. In augustus 2022 zal naar verwachting ook een nieuwe versie van de online aangifte 2021 beschikbaar komen, waarin het rechtsherstel is verwerkt. Mensen kunnen dan als ze dit willen de aangifte voor 2021 opnieuw indienen. Zo kan er bijvoorbeeld voor gekozen worden om een nieuwe partnerverdeling aan te brengen.

Belastingplichtigen die voor 1 mei 2022 aangifte hebben gedaan over het jaar 2021 en een teruggave verwachten, krijgen in eerste instantie een voorlopige aanslag opgelegd die gebaseerd is op de oude systematiek. Op deze manier kan de Belastinggeld het bedrag als gebruikelijk uitbetalen. Op een later moment krijgen zij een definitieve aanslag waarbij rekening is gehouden met het arrest.