Handel in designerdrugs deels aannemelijk gemaakt; navordering en boete

Uitspraak van 17 oktober 2024 in het geding tussen

X te Z, belanghebbende, (gemachtigde: R. Zilver)

en

de inspecteur van de Belastingdienst, de Inspecteur, (vertegenwoordiger: …) op het hoger beroep van de Inspecteur tegen de uitspraak van de Rechtbank Den Haag (de Rechtbank) van 14 december 2023, nummer SGR22/8308.

Procesverloop

1.1. De Inspecteur heeft aan belanghebbende over het jaar 2016 een navorderingsaanslag in de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (IB/PVV) opgelegd, berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 561.384 (de navorderingsaanslag). Bij gelijktijdig gegeven beschikkingen is aan belanghebbende een vergrijpboete opgelegd van € 140.859 (de boetebeschikking) en € 48.368 belastingrente in rekening gebracht (de belastingrentebeschikking).

1.2. De Inspecteur heeft bij uitspraak op bezwaar de navorderingsaanslag, de belastingrentebeschikking en de boetebeschikking gehandhaafd.

1.3. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep ingesteld bij de Rechtbank. Ter zake daarvan is een griffierecht van € 50 geheven. De Rechtbank heeft als volgt beslist, waarbij belanghebbende is aangeduid als eiser en de Inspecteur als verweerder:

• vernietigt de uitspraak op bezwaar;
• vernietigt de navorderingsaanslag;
• vernietigt de rentebeschikking;
• vernietigt de boetebeschikking;
• bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van de vernietigde uitspraak op bezwaar;
• veroordeelt verweerder in de proceskosten van eiser ten bedrage van € 2.266;
• draagt verweerder op het door eiser betaalde griffierecht van € 50 aan hem te vergoeden.”

1.4. De Inspecteur heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof. De gemachtigde van belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend. De gemachtigde van belanghebbende heeft op 10 september 2024 een pleitnota ingediend.

1.5. De mondelinge behandeling van de zaken heeft plaatsgehad ter zitting van het Hof van 19 augustus 2024. Partijen zijn verschenen. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt.

Feiten

2.1. Belanghebbende heeft geen aangifte IB/PVV voor het jaar 2016 ingediend. Belanghebbende is daartoe ook niet uitgenodigd.

2.2. Aan belanghebbende is geen primitieve aanslag IB/PVV voor het jaar 2016 opgelegd.

2.3. De Inspecteur heeft met dagtekening 15 december 2021 de navorderingsaanslag aan belanghebbende opgelegd. De navorderingsaanslag is berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 561.384, dat als volgt is opgebouwd:

2.4. De Inspecteur heeft de door hem in aanmerking genomen totale opbrengst uit de handel in designerdrugs gebaseerd op stortingen in 2016 op de bankrekeningen van [B.V. 1] en [B.V. 2] van € 457.270 respectievelijk € 167.114. Deze bedragen zijn volgens de Inspecteur door belanghebbende als inkomsten genoten.

2.5. De navorderingaanslag is opgelegd in navolging van een strafrechtelijk onderzoek dat door de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst (FIOD) naar onder meer belanghebbende is verricht. Belanghebbende is bij vonnis van de Rechtbank Oost-Brabant veroordeeld wegens overtreding van de Opiumwet. Belanghebbende heeft tegen dat vonnis hoger beroep ingesteld.

2.6. Bevindingen uit het strafrechtelijk onderzoek zijn vastgelegd in verschillende tot de gedingstukken behorende processen-verbaal. In het proces-verbaal met nummer AMB-039 over de [Bank 1] -bankrekening van [B.V. 1] in het jaar 2015 staat onder meer:

2.7. In het proces-verbaal met nummer AMB-046 over de bankrekening van [B.V. 3] staat onder meer:

2.8. In het proces-verbaal met nummer AMB-089 over de bankrekening van [B.V. 6] staat onder meer:

2.9. In het proces-verbaal met nummer AMB-042 over de bankrekening van [B.V. 1] in het jaar 2016 staat onder meer:

2.10. In het proces-verbaal met nummer AMB-047 over de privébankrekening van belanghebbende staat onder meer:

2.11. In het proces-verbaal met nummer AMB-081 over de bankrekening van [B.V. 2] over de periode 14 november 2016 tot en met 27 maart 2017 staat onder meer:

2.12. In het proces-verbaal met nummer AMB-088 staat onder meer:

2.13. In het proces-verbaal met nummer AMB-099 over de bevindingen met betrekking tot door [Postagentschap 2] onderschepte en onbestelbaar retour ontvangen postzendingen staat onder meer:

2.14. In het proces-verbaal met nummer AMB-116 staat onder meer:

2.15. Belanghebbende heeft op verzoek van de Officier van Justitie een verklaring afgelegd. Hierin staat onder meer:

2.16.  In de reactie van de gemachtigde van belanghebbende op het verslag van het hoorgesprek in de bezwaarfase staat onder meer:

Oordeel van de Rechtbank

3. De Rechtbank heeft geoordeeld, waarbij belanghebbende is aangeduid als eiser en de Inspecteur als verweerder:

Geschil in hoger beroep en conclusies van partijen

4.1. In geschil is of de navorderingsaanslag terecht en naar het juiste bedrag is opgelegd.

4.2. De Inspecteur beantwoordt voormelde vraag bevestigend en belanghebbende ontkennend.

4.3. De Inspecteur concludeert tot vernietiging van de uitspraak van de Rechtbank, behoudens het oordeel over de vernietiging van de vergrijpboete, en tot vaststelling van het belastbare inkomen uit werk en woning over het jaar 2016 op € 561.384 overeenkomstig de uitspraak op bezwaar.

4.4. Belanghebbende concludeert primair tot bevestiging van de uitspraak van de Rechtbank. Belanghebbende concludeert subsidiair tot vaststelling van het belastbare inkomen uit werk en woning over het jaar 2016 op € 21.230, zijnde het bedrag dat in 2016 op de privérekening van belanghebbende contant is gestort, en meer subsidiair tot vaststelling van dat inkomen op € 167.114, zijnde het bedrag dat in 2016 op de bankrekening van [B.V. 2] is gestort. Voorts verzoekt belanghebbende om toekenning van een proceskostenvergoeding.

4.5. Tussen partijen is niet in geschil dat de boetebeschikking terecht door de Rechtbank is vernietigd.

Beoordeling van het hoger beroep

5.1.1. Vooropgesteld wordt dat geen sprake is van omkering en verzwaring van de bewijslast als bedoeld in artikel 27e, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR). Het ligt dan op de weg van de Inspecteur om de feiten te stellen en bij betwisting door belanghebbende aannemelijk te maken dat belanghebbende in 2016 het bij de vaststelling van de navorderingsaanslag in aanmerking genomen belastbare inkomen uit werk en woning heeft genoten.

5.1.2. De Inspecteur stelt dat belanghebbende over de bankrekeningen van [B.V. 1] en [B.V. 2] beschikte en dat de op die bankrekeningen gestorte bedragen in privé aan hem ten goede zijn gekomen. Volgens de Inspecteur bieden de processen-verbaal uit het strafrechtelijk onderzoek daarvoor voldoende aanknopingspunten. De aanknopingspunten die daarvoor zijn gevonden in de jaren 2015 en 2017 zijn ook van belang voor 2016, aldus de Inspecteur. Tot slot stelt de Inspecteur dat de Rechtbank ten onrechte is voorbijgegaan aan de verklaring van belanghebbende en dat de contante stortingen op de privérekening van belanghebbende tot een bedrag van € 21.230 in ieder geval ten onrechte buiten beschouwing zijn gelaten.

5.1.3. Belanghebbende stelt dat hij in 2016 niet (uitsluitend) kon beschikken over de bankrekeningen van [B.V. 1] en [B.V. 2] en dat de stortingen op deze bankrekeningen niet aan hem in privé ten goede zijn gekomen. Belanghebbende benadrukt dat de bewijslast op de Inspecteur rust en dat de Inspecteur niet aannemelijk heeft gemaakt, laat staan bewezen dat de feiten en omstandigheden uit de jaren 2015 en 2017, als daaruit al zou kunnen worden afgeleid dat in die jaren enig bedrag aan belanghebbende in privé is ten goede gekomen, representatief zijn voor het jaar 2016. Belanghebbende voert verder aan dat vanaf de bankrekening van [B.V. 1] in 2016 aanzienlijke bedragen zijn overgemaakt naar [B.V. 8] en [B.V. 9] en dat hij met deze vennootschappen niets te maken heeft. Het is veel aannemelijker dat de stortingen op de bankrekeningen van [B.V. 1] en [B.V. 2] omzet (handelsgeld) van die vennootschappen betreffen, aldus belanghebbende.

Beschikte belanghebbende over de bankrekeningen van [B.V. 1] en [B.V. 2] ?

5.2.1. Naar het oordeel van het Hof is aannemelijk dat belanghebbende in 2016 in persoon en in privé over de bankrekeningen van [B.V. 1] en [B.V. 2] kon beschikken en ook heeft beschikt en dat de op die bankrekeningen ontvangen bedragen niet daadwerkelijk betrekking hebben op (handels)activiteiten van die vennootschappen. Hierbij wordt het volgende, in samenhang bezien, in aanmerking genomen.

5.2.2. De gedingstukken bieden behoudens de geldstromen geen enkele indicatie dat door [B.V. 1] en [B.V. 2] in 2016 daadwerkelijk (handels)activiteiten zijn verricht. De activiteiten van [B.V. 1] waren volgens de registratie bij de Kamer van Koophandel bovendien al gestaakt op 16 november 2015 (zie 2.6). Voorts heeft de directeur van [B.V. 1] niet gereageerd op vragen van de bank bij het ingestelde fraudeonderzoek en heeft niemand bij de beëindiging van de rekening het restsaldo geclaimd (zie 2.9).

5.2.3. Daarnaast bieden de gedingstukken geen enkele indicatie dat belanghebbende een (formele) rol bij [B.V. 1] en/of [B.V. 2] had. Desondanks is in de iPhone van belanghebbende een notitie aangetroffen waarin gegevens zijn opgenomen die corresponderen met mutaties op de bankrekening van [B.V. 1] . Verder is in de woning waarin belanghebbende verbleef een Samsungtelefoon aangetroffen met e-mailverkeer waaruit blijkt dat de gebruiker van de telefoon bestellingen plaatst voor nieuwe psychoactieve stoffen, zich uitgeeft als de directeur van [B.V. 2] , een toegangscode en uittreksel uit het handelsregister aanvraagt en dat uittreksel verkrijgt. In diezelfde telefoon zijn ook sms-berichten met TAN-codes aangetroffen in verband met het wijzigen van instellingen met betrekking tot een bankpas met nummer 006 en betaalopdrachten die overeenkomen met bankmutaties van de rekening van [B.V. 2] (zie 2.12).

5.2.4. Tot slot is aannemelijk dat belanghebbende beschikte over de bankpas van [B.V. 1] en [B.V. 2] . In 2015 is namelijk bij dezelfde geldautomaat om 08.28 uur een bedrag opgenomen van de rekening van [B.V. 1] en om 08.29 uur een bedrag van de privérekening van belanghebbende (zie 2.10). Verder is in 2016 en 2017 met bankpas nummer 006 geld opgenomen van de bankrekening van [B.V. 2] en in 2016 een betaling gedaan bij [B.V. 11] (zie onderdeel 2.11). Uit observaties en informatie van de [Bank 1] blijkt dat die bankpas in 2017 in gebruik was bij belanghebbende (zie 2.14). Belanghebbende heeft in zijn reactie op het hoorverslag bovendien niet weersproken dat hij in 2016 beschikte over de bankpas van [B.V. 1] en [B.V. 2] (zie 2.16).

Heeft belanghebbende werkzaamheden verricht en daaruit inkomsten genoten?

5.3.1. Het Hof acht aannemelijk dat belanghebbende werkzaamheden heeft verricht en daaruit in privé inkomsten heeft genoten. Hierbij wordt het volgende, in samenhang bezien, in aanmerking genomen.

5.3.2. Uit observaties blijkt dat belanghebbende herhaaldelijk is gezien met tassen vol met enveloppen die door hem voor verzending zijn aangeboden bij [Postagentschap 2] -agentschappen. Uit gegevens van [Postagentschap 2] -agentschappen blijkt dat belanghebbende is herkend als verzender en dat portokosten (met bankpas nummer 006) werden voldaan vanaf de bankrekening van [B.V. 2] (zie 2.14).

5.3.3. Daarnaast is in de laptop van belanghebbende informatie aangetroffen over verzendlabels en een lijst van vermoedelijk nieuwe psychoactieve stoffen in combinatie met een verdeling van het aantal grammen ingedeeld in kolommen (zie 2.12). In de woning van de ouders van belanghebbende zijn bovendien een label printer en een Lenovo tablet met informatie over verzendlabels aangetroffen, welke volgens verklaring van de vader van belanghebbende toebehoren aan belanghebbende. In het strafrechtelijke onderzoek is vastgesteld dat op de verzendlabels vermelde geadresseerden betalingen hebben gedaan aan [B.V. 2] (zie 2.14).

5.3.4. Uit het onderzoek naar de door [Postagentschap 2] onderschepte en onbestelbaar retour ontvangen postzendingen volgt verder dat geadresseerden van die postzendingen in de overzichten van de bankrekeningen van [B.V. 1] en [B.V. 2] voorkomen (zie 2.13). De onbestelbaar retour ontvangen postzendingen bevatten bovendien sporen van nieuwe psychoactieve stoffen (zie 2.14).

5.3.5. Tot slot vertonen de bankrekeningen van [B.V. 1] en [B.V. 2] een vergelijkbaar beeld waarbij vooral betalingen zijn gedaan door particulieren uit andere landen (zie 2.6 en 2.11) en waarbij direct dan wel indirect aanzienlijke bedragen zijn overgemaakt naar veel dezelfde partijen waaronder [GmbH 1] en [Ltd. 1] , bedrijven van belanghebbende (zie 2.6, 2.7, 2.8 en 2.11). Bovendien heeft belanghebbende mede namens [GmbH 1] verklaard dat het geld in [Ltd. 1] is verdiend met partijhandel en handel in designerdrugs (zie 2.15). Dat de bedragen die aan de ‘eigen (buitenlandse) vennootschappen’ zijn overgemaakt betrekking hebben op goederenleveringen dan wel dienstverlening door die vennootschappen is gelet op het vorenstaande en zonder nadere onderbouwing door belanghebbende niet aannemelijk. Het Hof acht veeleer aannemelijk dat het gebruik van de bankrekeningen van [B.V. 1] en [B.V. 2] en de overboeking van gelden naar de ‘eigen (buitenlandse) vennootschappen’ een poging is geweest te maskeren dat belanghebbende de handel in designerdrugs in privé heeft gedreven. Daarbij neemt het Hof in ogenschouw dat belanghebbende geen enkele poging heeft ondernomen de Inspecteur, de Rechtbank en het Hof enige helderheid te verschaffen in de gang van zaken. Integendeel, belanghebbende is noch bij de Rechtbank, noch bij het Hof verschenen om een en ander toe toelichten en is overigens via zijn gemachtigde uiterst vaag gebleven en soms zelfs tegenstrijdig over de gang van zaken bij zijn handelsactiviteiten. Weliswaar rust de bewijslast dat belanghebbende in privé werkzaamheden heeft verricht en daaruit inkomsten heeft genoten op de Inspecteur, maar dat laat onverlet dat belanghebbende – gelet op alle in de processen-verbaal van bevindingen beschreven constateringen – niet kan volstaan met louter vage standpunten en blote stellingen ter weerspreking van die constateringen.

Is het vastgestelde belastbare inkomen juist?

5.4.1. De Inspecteur heeft, gelet op het onder 5.2.1 tot en met 5.3.5 overwogene, aannemelijk gemaakt dat belanghebbende in privé heeft gehandeld in designerdrugs en dat hij daaruit inkomsten heeft genoten. De Inspecteur dient echter ook aannemelijk te maken dat het vastgestelde belastbare inkomen juist is.

5.4.2. Het Hof acht aannemelijk dat de bedragen die zijn overgemaakt aan de bedrijven waarvan belanghebbende eigenaar is in privé aan hem zijn toe te rekenen. Voor het jaar 2016 gaat het dan meer specifiek om de bedragen die vanaf de bankrekening van [B.V. 2] zijn overgemaakt naar [Ltd. 1] (totaalbedrag € 81.050). Verder is aannemelijk dat de bedragen die in 2016 met bankpas nummer 006 contant bij geldautomaten zijn opgenomen (totaalbedrag € 20.350) aan belanghebbende in privé zijn toe te rekenen en dat dit ook geldt voor de betaling (€ 2.060) die met diezelfde bankpas is gedaan bij [B.V. 11] (zie 2.11). Belanghebbende beschikte namelijk over die bankpas (zie 5.2.3 en 5.2.4). Tot slot is aannemelijk dat de contante stortingen op de privérekening van belanghebbende in 2016 (totaalbedrag € 21.230), mede gelet op de verklaring van belanghebbende (zie 2.15), inkomsten uit de handel in designerdrugs betreffen. In totaal gaat het dan om een bedrag van € 124.690 waarvan aannemelijk is dat het door belanghebbende in privé als inkomsten is genoten uit de handel in designerdrugs.

5.4.3. De Inspecteur heeft voor het restant van het vastgestelde belastbare inkomen niet aannemelijk gemaakt dat het aan belanghebbende in privé is toe te rekenen. De gedingstukken bieden daarvoor onvoldoende concrete aanknopingspunten. Daarbij geldt dat een zeer aanzienlijk deel van dit restant is toe te rekenen aan betalingen aan [B.V. 8] en [B.V. 9] , vennootschappen waarvan belanghebbende stelt dat hij er niets mee te maken heeft en waar de Inspecteur hoegenaamd geen (aanvullend) onderzoek naar heeft gedaan, terwijl dat gelet op de opstelling van belanghebbende wel op zijn weg lag.

Belastingrente

5.5. De in rekening gebrachte belastingrente dient op grond van artikel 30fe, lid 1, AWR in samenhang met artikel 30fb, lid 2, AWR te worden verminderd voor zover toerekenbaar aan het bedrag waarmee de navorderingsaanslag wordt verminderd.

Slotsom

5.6. Het hoger beroep is gegrond.

Proceskosten

6. Er is geen aanleiding de Inspecteur te veroordelen in de proceskosten.

Beslissing

Het Gerechtshof:

• vernietigt de uitspraak van de Rechtbank, behoudens de beslissingen inzake de vernietiging van de uitspraak op bezwaar, de vergrijpboete, de proceskosten en het griffierecht;
• vermindert de navorderingsaanslag tot een berekend belastbaar inkomen uit werk en woning van € 124.690;
• vermindert de belastingrente in overeenstemming daarmee.

Deze uitspraak is vastgesteld door L.D.M.A Reijs, W.M.G. Visser en T.A. de Hek, in tegenwoordigheid van de griffier L. van den Bogerd. De beslissing is op 17 oktober 2024 in het openbaar uitgesproken.