Samenvatting
- Iedereen tussen 18 en 40 jaar die een schenking ontvangt, heeft een vrijstelling schenkbelasting van maximaal € 102.010 (bedrag 2019) bij een schenking ten behoeve van een eigen woning. Deze vrijstelling is per schenker eenmalig. Onder schenking voor een eigen woning valt schenking voor verwerving van een eigen woning, de verbetering of het onderhoud van een eigen woning, de afkoop van rechten van erfpacht, opstal of beklemming met betrekking tot een eigen woning dan wel de aflossing van een eigenwoningschuld.
- Zonder deze vrijstelling zou over de schenking voor zover boven de reguliere vrijstelling 10% schenkbelasting door een kind, 18% door een kleinkind respectievelijk 30% door overige verkrijgers zijn verschuldigd.
- De per 2017 ingevoerde structurele vrijstelling beoogt een bijdrage te leveren aan de reductie van de eigenwoningschuld. Gezien de fiscale aflossingseis en de lage restschuldproblematiek neemt de relevantie van de maatregel echter af.
- Er is gekozen voor een leeftijdsgrens van 40 jaar omdat jongere huishoudens over kleine financiële buffers beschikken en moeilijk eigen geld kunnen inzetten voor de aflossing van hun schuld en omdat deze leeftijdsgrens goed aansluit bij de werkzame jaren waarin de belastingdruk en kosten voor huishoudens het hoogst zijn. Zonder leeftijdsgrens zou het budgettaire beslag veel groter zijn en ook meer estate planning voorkomen.
De jubelton: moreel een leeg vat?
De gedachte om de ‘verruimde vrijstelling schenkbelasting eigen woning’ uit de wet te halen, zal voor weinigen als een verrassing komen. In tegenstelling tot hetgeen de notitie lijkt te doen voorkomen, bestaat deze vrijstelling al wat langer dan 2017, het jaar waarin de vrijstelling, inderdaad, ‘structureel’ werd. Het CPB vatte op p. 15 van zijn in december 2019 verschenen notitie ‘Effect van erfenissen en schenkingen op vermogensongelijkheid en de rol van belastingen’ de complete historie van deze regeling samen en wel als volgt:
Gaandeweg de jaren is, zo weet de adviseur, deze regeling van ‘goede bedoeling’ gemuteerd in een complex leerstuk op zich, zeker in relatie tot de andere verhoogde vrijstellingen van schenkbelasting en regelingen van overgangsrecht.