Bouquetreeks

Politieke column

Het Belastingpakket 2023 is door de Tweede Kamer heen. Als seizoenkaarthouder bij dit kampioenschap belastingwetten aftikken, was het in mijn beleving weer als vanouds. Het blijft een uiterst rommelig proces, waarbij niemand echt het overzicht lijkt te hebben. Velen roepen maar wat, net wat in hun kraam te pas komt.

D66 hekelde baby-bv’s (waarmee schenk- en erfbelasting kan worden voorkomen), en wist daar zelfs het nieuws mee te halen. Belastingstaatssecretaris Van Rij deed vervolgens de makkelijke toezegging er eens naar te kijken. Het onafhankelijk Kamerlid Omtzigt vroeg Grinwis (ChristenUnie) naar zijn eerdere luchtballon over de invoering van een bezorgbelasting (NLF-P 2022/36), maar daar bleek het helium toch echt uit vervlogen te zijn. En zo kan ik nog wel zeventig voorbeelden geven van fiscale oprispingen.

In urenlange debatten pingpongde het de hele fiscale supermarkt weer door. Het gevolg is een vuistdikke verhandeling met gewauwel. Vermakelijke stof, en vooral veelzeggend over het parlementaire belastingdebat. Het gaat overal over, en daarmee gaat het eigenlijk nergens over. Nu mag de Eerste Kamer nog een plasje doen, maar dat is vaak deftig midden in het potje. Daarvoor hoeft niemand thuis te blijven. Nee, de beer is ook voor dit jaar wel weer geschoten. Het is als de verhaaltjes in de Bouquetreeks. Deze verlopen ook altijd volgens een vast stramien en kennen een goed einde. Over ‘goed’ valt dan wel te twisten, maar het kabinet zal in elk geval tevreden zijn.

Het allermooiste parlementaire wapenfeit van deze jaargang vond ik een motie van Idsinga (VVD). Deze dreigde wat verstopt te geraken tussen de meer dan dertig ingediende moties, maar is te groots om onbesproken te laten. Idsinga diende samen met zijn coalitiecollega’s van D66 en CDA een motie in, waar ik nog van aan het bijkomen ben. Nee maar echt, dit is niveautje Champions League. Je schrikt je wezenloos als je het leest. Daar komt ie: de drie coalitiepartijen willen het belastingstelsel hervormen en vereenvoudigen.

Dat is toch fantastisch. Je zit in de coalitie en hebt dus het stuur van onze belastingbus in handen, maar beseft dat kennelijk niet. Er ligt een hele santenkraam aan rapporten, fiches en bouwstenen. Tijdens de maandenlange formatie weet je nauwelijks een fiscale hervorming op papier te krijgen, waardoor daadkracht in het coalitieakkoord ontbreekt. Vervolgens ligt er in de Kamer een stapel wetsvoorstellen met ingewikkelde maatregelen voor, waar je vrolijk mee instemt. Ja prima hoor, leuk een extra schijfje in box 2. Helemaal goed dat gefriemel in de kortingen. Natuurlijk schaffen we de culturele multiplier in de giftenaftrek niet af, maar voor partners scherpen we deze nog wat aan. Na dit alles, dien je een motie in waarin het kabinet wordt opgeroepen een brief te schrijven over de hervorming en vereenvoudiging van ons belastingstelsel.

Van Rij gaf deze motie ‘oordeel Kamer’, waarmee hij weinig verrassend aangeeft er geen probleem mee te hebben. De bewindsman schrijft wel een briefje hoor, wat zeg ik, hij plukt gewoon een brief van een van zijn ambtsvoorgangers uit de bureaulade en zet er zijn eigen naam onder. Een ruime meerderheid in de Tweede Kamer heeft vervolgens voor deze ‘stoere’ motie gestemd. Mijn conclusie: zowel coalitie- als oppositiepartijen hebben een hele boterfabriek op hun bolletje. 

Het lijkt wel alsof deze Kamerleden niet beseffen dat ze medewetgever zijn. Dat je ook de rode vlag kunt hijsen. Dat je zelf voor principes kunt opkomen. Dat je echt een vuist kunt maken op het moment dat wetsvoorstellen voorliggen, en niet erna. Eerst een belastingstelsel verder onderpoepen en daarna heel hard huilen dat het vies is, onderscheidt zich niet van kleutergedrag. Ook dat zien we jaarlijks terugkeren. Zoals het de fiscale bouquetreeks betaamt.