Samenvatting
Het bijzonder uitstel van betaling van belastingschulden (hierna: BUvB), geïntroduceerd op 17 maart 2020 als onderdeel van het eerste noodpakket tijdens de coronacrisis, had als hoofddoel de liquiditeitspositie van bedrijven te versterken, bedrijfsopheffingen en faillissementen te voorkomen en de economische impact van de crisis te beperken.
Door het vorige kabinet is toegezegd om de coronasteunmaatregelen te evalueren. Bijgaande evaluatie naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van de regeling is hiervoor nu opgesteld. Na deze evaluatie zal nog een zogenoemde synthesestudie volgen. De doelen van deze synthesestudie zijn om overkoepelende lessen te identificeren voor de vormgeving van steunpakketten bij toekomstige crises en om verantwoording af te leggen over de verleende coronasteun.
Uit onderzoek blijkt dat BUvB in 2020 doeltreffend en doelmatig was. Het leverde liquiditeit, voorkwam bedrijfsopheffingen en ondersteunde de bedrijvigheid in de economie. In 2021 nam de effectiviteit echter sterk af. Vanaf 2022 was BUvB niet meer effectief in het voorkomen van faillissementen of bedrijfsbeëindigingen, en de maatregel werd als niet doelmatig beoordeeld, omdat de economie toen voldoende weerbaar bleek.
Daarnaast wordt de verlaging van de invorderingsrente over de gehele coronaperiode als ondoelmatig beoordeeld.
De onderzoekers doen enkele aanbevelingen:
- formuleer een exit-strategie voor toekomstige maatregelen;
- registreer beleidsrelevante informatie beter;
- monitor de kosten van dergelijke maatregelen steviger;
- pas vergelijkbaar beleid alleen toe in uitzonderlijke situaties.
Deze aanbevelingen zijn gericht op het verbeteren van de doelmatigheid en het minimaliseren van onnodige kosten bij het gebruik van dergelijke crisismaatregelen in de toekomst.
Een kabinetsappreciatie op de evaluatie zal in het voorjaar van 2025 worden opgesteld. In de appreciatie zal naar verwachting de nadruk liggen op lessen voor de toekomst. De regeling voor bijzonder uitstel van betaling van belastingen is immers niet meer van kracht sinds 1 april 2022.