Samenvatting
Relevante Kamerstukken
- Voorstel van wet: artikel XVIII en XIX
- Memorie van toelichting: algemeen deel p. 3 en 32-34, artikelsgewijze toelichting p. 111-113
Noot bij voorstel van wet en memorie van toelichting
20 september 2022
Waarom schrappen?
In het coalitieakkoord 2021-2025 getiteld ‘Omzien naar elkaar, vooruitzien naar de toekomst’ dat op 15 december 2021 werd gepresenteerd was het al aangekondigd: de jubelton wordt geschrapt.
In de memorie van toelichting lezen we nog eens waarom schrapping van deze per 1 januari 2017 ingevoerde schenkbelastingvrijstelling bij nader inzien een goed idee is. De doelstelling van de regeling was het verminderen van de eigenwoningschuld en het verlagen van het percentage onderwaterhypotheken. Uit onderzoek van SEO is gebleken dat deze vrijstelling minder doeltreffend en doelmatig is gebleken dan ‘ander beleid’ om deze doelen te bereiken. Denk bij dat andere beleid aan verlaging van de maximale verhouding van de lening tot de waarde van de eigen woning (de zogenoemde loan-to-value) naar 100% en de fiscale aflossingseis.
Ontvangers van een dergelijke vrijgestelde schenking die al een woning hadden, blijken hun hypotheekschuld slechts in beperkte mate te hebben verkleind ten opzichte van vergelijkbare huishoudens die geen schenking hebben ontvangen. Een deel van de begiftigden is simpelweg duurder gaan wonen. Starters die met een of meerdere van dergelijke schenkingen werden verblijd, blijken op hun beurt deze schenking(en) niet alleen te gebruiken om minder te lenen dan op basis van hun inkomen had gekund, maar ook om een duurdere woning te kopen dan starters zonder schenking(en) zich hebben kunnen veroorloven. Is het overigens niet ook zo dat door deze schenkingen de biedingen op de op de markt beschikbare woningen hoger konden uitpakken dan zonder de vrijstelling het geval zou zijn geweest hetgeen prijsopdrijvend heeft gewerkt? Een extra reden waardoor ‘onbegiftigden’ met ‘slechts’ een consumenten-hypotheek-calculatie in de binnenzak op sommige plaatsen in Nederland standaard achter het net visten? Was dit alles, achteraf gezien, een grote verrassing?
