Samenvatting
In zijn arrest van 6 oktober 2020 (C-245/19, ECLI:EU:C:2020:795) heeft het HvJ – kort gezegd – geoordeeld dat het ontbreken van rechtsgang tegen een inlichtingenverzoek strijdig is met het EU-recht. Op verzoek van de Eerste Kamer heeft de staatssecretaris, vanuit het oogpunt van de rechtsbescherming, de gevolgen van dit arrest laten onderzoeken. Volgens hem blijkt uit het onderzoeksrapport dat de rechtsbescherming in de WIBB voldoende is gewaarborgd.
Voorts heeft het HvJ op 25 november 2021 (C-437/19, ECLI:EU:C:2021:953) – kort gezegd – geoordeeld dat als aan een persoon die inlichtingen bezit een boete is opgelegd vanwege het niet naleven van een inlichtingenbevel, hij over de mogelijkheid moet beschikken binnen de normale termijn alsnog aan het bevel te voldoen, zonder dat hem een sanctie wordt opgelegd. Die termijn gaat lopen nadat de rechtmatigheid van het bevel is vastgesteld.
Die jurisprudentie werkt door in onze nationale rechtsorde. Dat betekent dat als op grond van de WIBB een boete wordt opgelegd, het bestuursorgaan of de rechter een nieuwe termijn stelt voor het (alsnog) voldoen aan het bevel. Als binnen die termijn aan het bevel wordt voldaan, vervalt de boete. Daarmee wordt bereikt dat een informatiehouder zich niet hoeft bloot te stellen aan een sanctie om toegang tot de rechter te krijgen. Voor zowel de informatiehouder, de belastingplichtige als de derde/niet-informatiehouder, staat de weg naar de civiele rechter open. De belastingplichtige heeft daarnaast een rechtsingang in de staat waaraan de inlichtingen zijn verstrekt als die staat aan hem een belastingaanslag oplegt.
In de fiscale vakliteratuur klinkt een roep om verdergaande rechtsbescherming voorafgaand aan de inlichtingenuitwisseling. De staatssecretaris kiest ervoor desondanks geen wetswijzigingen voor te stellen.
