Samenvatting
Het Europees Parlement heeft op 11 november 2021 definitief groen licht gegeven voor nieuwe regels om belastingontwijking tegen te gaan. Grote multinationals moeten bekendmaken hoeveel belastingen zij in elk EU-land betalen. Met de goedkeuring van deze wetgeving, sloot de plenaire vergadering een wetgevingsproces af dat vijf jaar langer heeft geduurd door het getreuzel van sommige regeringen.
Multinationals, en hun dochterondernemingen met jaarlijkse inkomsten van meer dan € 750 miljoen die in meer dan één EU-land werkzaam zijn, zullen nu openbaar moeten maken hoeveel belasting zij in elke lidstaat betalen. De informatie zal ook op het internet toegankelijk worden gemaakt, door middel van een gemeenschappelijke template in machineleesbare vorm.
Op grond van de nieuwe wetgeving moeten verstrekte gegevens worden opgesplitst in specifieke onderdelen, zoals de aard van de bedrijfsactiviteiten, het aantal voltijdse medewerkers, de hoeveelheid winst of verlies vóór winstbelasting en het bedrag van de toerekenbare en betaalde winstbelasting en de gecumuleerde winst, zodat zij makkelijker te gebruiken zijn en er meer transparantie is.
Dochterondernemingen en filialen waarvan de jaarlijkse inkomsten onder de drempelwaarde liggen, moeten ook hun belastinginformatie bekendmaken als vermoed wordt dat zij uitsluitend bestaan om de onderneming te helpen de nieuwe rapportagevereisten te ontwijken.
Volgens een aantal bepalingen kunnen multinationals tijdelijk vrijgesteld worden van sommige rapportagevereisten, maar deze mogelijkheid is zeer beperkt.
Volgens de wetgevingstekst omvatten de belastingtransparantieverslagen ook landen die op de EU-lijst van niet-coöperatieve jurisdicties buiten de EU staan (landen op de zogeheten ‘zwarte’ en ‘grijze’ lijsten van de EU). De EP-leden hadden weliswaar gepleit voor strengere bepalingen om de winstverschuiving naar niet-Europese belastingparadijzen aan te pakken, maar de gederfde belastinginkomsten zullen onder de nieuwe regels hoe dan ook aan het licht komen. In januari 2021 gaf het Parlement aan dat uit rapporten blijkt dat zes van de twintig grootste belastingparadijzen EU-landen zijn. Twee lidstaten staan zelfs in de top vijf. Volgens een studie van het hoofd van de EU-waarnemingspost voor belastingheffing wordt ongeveer 80% van de in de EU verschoven winsten naar belastingparadijzen van de EU gesluisd.
De richtlijn treedt in werking twintig dagen na bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de EU. De lidstaten krijgen vervolgens 18 maanden de tijd om deze richtlijn om te zetten in nationaal recht. Dit betekent dat bedrijven medio 2024 aan de eerste bepalingen van de richtlijn zullen moeten voldoen.
De wetgeving bevat een herzieningsclausule. Over vier jaar worden de regels opnieuw bekeken en na een beoordeling verlengd.