Direct naar content gaan

Gerelateerde content

  • Wet en parlementaire geschiedenis
  • Internationale regelgeving
  • Lagere regelgeving
  • Besluiten
  • Jurisprudentie
  • Commentaar NLFiscaal
  • Literatuur
  • Recent

Politieke column

De waakhond voor de Belastingdienst is uit zijn hok geklommen. Met een ‘startpunt voor dialoog’ worden wat open deuren ingetrapt. Zo wordt geblaft dat het belasting- en toeslagenstelsel eenvoudiger moet en dat de hersteloperatie toeslagen te ingewikkeld is geworden. Terechte observaties, maar de Belastingdienst kan daar natuurlijk helemaal niets aan doen. 

Kabinet en parlement beloven immers steevast fiscale eenvoud om vervolgens complexiteit te leveren. En de compensatie van de Toeslagenaffaire – inmiddels moeten we toch wel spreken van een compensatieaffaire – is de uitkomst van politiek opportunisme gevolgd door een mislukte reddingsoperatie van een heel kabinet. Gedupeerden zijn daarbij slechts figuranten gebleken. Door als waakhond voor de Belastingdienst hierop aan te slaan (met de in een landelijke krant uitgevente boodschap: ‘Er is nog heel veel te doen bij de Belastingdienst’), lijkt het alsof de dienst debet is aan deze problematiek. Op genoemde punten is dat echt niet zo.

Ondanks trok het kabinet de laffe conclusie van institutioneel racisme bij de Belastingdienst. Waarom vind ik dat laf? Als je racistische incidenten en uitlatingen als een structureel probleem kenschetst waarmee de hele organisatie is doordrenkt, sla je bewust de plank mis (lees de onderzoeken er maar op na), maar plaats je jezelf wel opzichtig aan de goede streep van de deugdzaamheid. Natuurlijk moet je racisme niet wegpoetsen, maar door het op te blazen, maak je aan de andere kant elke nuancering verdacht. Deugdzaamheid kan wat mij betreft de bietenbrug op: ik houd het op een soepzootje (NLF-P 2022/21).

De waakhond staat daarentegen als een schoothondje heel hard te kwispelen bij het etiket van institutioneel racisme. Sterker, naast de open deuren is het gebombardeerd tot één van de vijf thema’s waar de tanden in worden gezet. Toe maar. In een uitgebreid epos wordt de zienswijze van het kabinet over het institutioneel racisme een-op-een omarmd, waarbij nergens blijk wordt gegeven van een eigen opvatting of van een eigen weging van de omstandigheden. Lekker onafhankelijke club, die natuurlijk wel heel deugdzaam oogt op deze manier…

Gelukkig is er oog voor de rechtsbescherming van belastingplichtigen. Het is belangrijk dat de positie van belastingplichtigen richting de machtige Belastingdienst met voldoende rechtsstatelijke waarborgen is omkleed. En niet alleen op papier, maar vooral ook in de uitvoeringspraktijk. In het rapport ‘Toezicht als tegenkracht’ (2020) is dit mooi verwoord en dat rapport vormde ook de opmaat naar de installatie van de waakhond. De Commissie praktische rechtsbescherming heeft vervolgens in het rapport ‘Burgers Beter Beschermd’ (2021) duidelijke handvatten gegeven voor verbetering van de positie van belastingplichtigen. De waakhond heeft daarmee een duidelijk werkveld dat monitoring, naspeuring en vooral bewaking behoeft. Het is niet sexy, maar volgens mij wel de kern van de werkzaamheden. 

Op mij komt het nu over alsof de waakhond van de Belastingdienst open deuren intrapt om vooral in het politieke en maatschappelijke domein vriendjes te maken. En ergens begrijp ik wel dat een nieuwe organisatie nog moet zoeken naar de eigen positionering. De opvatting van een irritante columnist zal ze gestolen kunnen worden, maar het wordt problematisch als de medewerkers van de Belastingdienst meteen al een broertje dood aan je hebben. Bij medewerkers blijkt namelijk sprake te zijn van ‘een zekere verkramptheid’ om open het gesprek met de waakhond te voeren, zo zegt de Inspecteur-Generaal. Voorts speculeert hij:

‘Zij lijken vrees te hebben afgerekend te worden op wat in het verleden niet goed is gegaan.’

De argwaan bij medewerkers richting de waakhond kent volgens mij zeker ook een andere oorzaak. Medewerkers zijn er namelijk massaal klaar mee om speelbal te zijn van deugdzaamheid en politieke correctheid. Wie dat beseft en vooral deze zorg adresseert, treft spraakwatervallen.

Metadata

Rubriek(en)
Overig
Auteur(s)
mr. dr. M.P.A. Spanjers
Columnist
NLF-nummer
NLF-P 2022/24
Publicatiedatum
27 juni 2022

Naar de bovenkant van de pagina