Samenvatting
De giftenaftrek in de inkomstenbelasting ligt onder vuur. In dit artikel bespreekt Maiko van Bakel de belangrijkste actuele ontwikkelingen naar aanleiding van de aftopping van de periodieke giftenaftrek per 1 januari 2023 tot € 250.000 per jaar per huishouden. Ook gaat hij in op gevolgen van het arrest van de Hoge Raad van 7 oktober 2022 inzake een periodieke gift op twee levens. Daarnaast worden voorstellen gepresenteerd hoe de werking en effectiviteit van de giftenaftrek verbeterd kan worden.
NLF-W artikel
1. Inleiding
De giftenaftrek maakt al meer dan zeventig jaar deel uit van (de voorlopers van) onze inkomstenbelasting. Het doel van de regeling is het langs indirecte weg bevorderen van schenkingen aan instellingen die bijdragen aan het maatschappelijk nut. Hoewel dit doel altijd onveranderd is gebleven, zijn de afgelopen jaren diverse onderzoeksrapporten verschenen die pleiten voor een versobering of zelfs afschaffing van de giftenaftrek. Meest recent heeft het IBO-rapport de giftenaftrek in de spotlight gezet door de regeling in de situatie waarin een donateur zelf een algemeen nut beogende instelling (hierna: anbi) opricht te kwalificeren als een ‘opmerkelijke belastingconstructie’. Deze uitlating werd overgenomen door diverse media en vormde op 15 augustus 2022 zelfs de opening van het NOS Journaal op primetime. Het kabinet heeft op de bevindingen uit het IBO-rapport gereageerd door per 1 januari 2023 de periodieke giftenaftrek te maximeren tot € 250.000 per belastingplichtige en de eventuele partner, per kalenderjaar. De aandacht in het IBO-rapport en de reactie van het kabinet sluiten aan bij de toenemende maatschappelijke ophef rondom het geefgedrag van zeer vermogende particulieren die door hun grote giften veel invloed kunnen uitoefenen in de goededoelensector en gebruik kunnen maken van fiscale voordelen.
Niet alleen het bestaan van de giftenaftrekregeling staat onder druk. Ook de inhoudelijke voorwaarden van de regeling zijn regelmatig voer voor discussie tussen belastingplichtigen en Inspecteurs. Een van de discussiepunten spitst zich toe op de vraag of een periodieke gift op twee levens kwalificeert voor aftrek. Op 7 oktober 2022 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat een periodieke gift die afhankelijk is van meer levens aftrekbaar is.
