Samenvatting
Het Hof had geoordeeld dat tussen een BV en een (gefailleerde) afnemer overeenstemming was bereikt dat de nog openstaande facturen als voldaan zouden worden aangemerkt, als die afnemer de door hem aan een derde verstrekte lening niet meer als openstaand zou aanmerken en dat de drie partijen zich nadien aan die afspraak hadden gehouden.
Het Hof had op die grond geoordeeld dat niet sprake was van een situatie waarin de desbetreffende facturen onbetaald waren gebleven en in de zin van artikel 29, lid 1, letter a OB de vergoeding niet was ontvangen. De BV had de op die facturen betaalde OB derhalve niet teruggekregen.
De Hoge Raad leidt uit deze uitspraak af dat het Hof de stelling van de BV had verworpen dat helemaal geen “compensatie” had plaatsgevonden van de nog openstaande facturen met de aan de door de afnemer aan de derde verstrekte lening. Ten bewijze van die stelling had de BV echter aangeboden om door middel van getuigen, te weten de curatoren in het faillissement van de afnemer, het bewijs te leveren dat inderdaad van “compensatie” geen sprake was geweest. De Hoge Raad beslist dat het Hof zonder nadere redengeving aan dat aanbod niet had mogen voorbij gaan en casseert de uitspraak met verwijzing.
Arrest gewezen op het beroep in cassatie van X B.V. te Z tegen de uitspraak van het Gerechtshof te Arnhem van 28 augustus 2003, nr. 01/02117, betreffende na te melden beschikking inzake omzetbelasting.
1. Beschikking, bezwaar en geding voor het Hof
Belanghebbendes verzoek om teruggaaf van omzetbelasting over het tijdvak 1 januari 1991 tot en met 31 december 1991 tot een bedrag van ƒ 62.446 is door de Inspecteur bij beschikking van 5 juli 2001 afgewezen, welke beschikking, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is gehandhaafd.
Belanghebbende is tegen die uitspraak in beroep gekomen bij het Hof.
Het Hof heeft het beroep ongegrond verklaard. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.
2. Geding in cassatie
Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend.
Belanghebbende heeft een conclusie van repliek ingediend.
3. Beoordeling van de middelen
3.1.1. Het Hof heeft geoordeeld dat tussen E N.V. en belanghebbende overeenstemming is bereikt dat de openstaande facturen als voldaan zouden worden aangemerkt, indien E N.V. de door haar aan F verstrekte lening als niet meer openstaand zou aanmerken, en dat de drie partijen nadien dienovereenkomstig hebben gehandeld. Op grond daarvan is naar ’s Hofs oordeel niet sprake van een situatie waarin de vergoeding niet is voldaan en ontvangen in de zin van artikel 29, lid 1, letter a, van de Wet op de omzetbelasting 1968.
3.1.2. Door aldus te oordelen heeft het Hof verworpen belanghebbendes stelling dat geen “compensatie” heeft plaatsgevonden van de schuld van E N.V. jegens belanghebbende met de vordering uit lening van E N.V. op F.
3.2.1. Middel 4 betoogt dat het Hof in zijn uitspraak ongemotiveerd is voorbijgegaan aan het door belanghebbende in haar pleitnota voor het Hof gedane – en ook in het proces-verbaal van de zitting vermelde – aanbod om door middel van getuigen, te weten de curatoren in het faillissement van E N.V., het bewijs te leveren van haar stelling dat geen sprake is geweest van “compensatie”.
3.2.2. Het middel slaagt. Zonder nadere redengeving, welke ontbreekt, had het Hof aan dit aanbod niet voorbij mogen gaan, nu niet is uitgesloten dat deze getuigenissen tot een ander oordeel zouden hebben geleid met betrekking tot de vraag of sprake is geweest van vereffening van de schuld van E N.V. aan belanghebbende met de vordering van E N.V. op F.
3.2.3. Op grond van het vorenstaande kan ’s Hofs uitspraak niet in stand blijven. Verwijzing moet volgen. De overige middelen behoeven geen behandeling.
4. Proceskosten
De Staatssecretaris van Financiën zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie. Door het verwijzingshof zal worden beoordeeld of aan belanghebbende voor de kosten van het geding voor het Hof een vergoeding dient te worden toegekend.
5. Beslissing
De Hoge Raad:
verklaart het beroep gegrond,
vernietigt de uitspraak van het Hof,
verwijst het geding naar het Gerechtshof te ‘s-Hertogenbosch ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest,
gelast dat de Staat aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie verschuldigd geworden griffierecht ten bedrage van € 348,
veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 1288, voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en wijst de Staat aan als de rechtspersoon die deze kosten moet vergoeden.
Dit arrest is gewezen door de raadsheer D.G. van Vliet als voorzitter, en de raadsheren P. Lourens en J.W. van den Berge, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 22 oktober 2004.
