Samenvatting
Een belastingplichtige oefende in 1999 samen met zijn broer en vader in de vorm van een vof een zeevisserijbedrijf uit. De ingediende aangiften IB 1999 en premie WAZ 1999 van de broers hebben tot correcties geleid waarbij boetes zijn opgelegd waarover door beide broers is geprocedeerd. De Hoge Raad heeft de onderhavige zaak in 2007 voor de eerste keer behandeld en verwezen omdat nagegaan moest worden of ten aanzien van de belastingplichtige zelf sprake is van opzet bij het doen van onjuiste aangiften. Verwijzingshof Amsterdam heeft de zaak van beide broers tegelijk behandeld. Tijdens de zitting van 25 januari 2008 zijn de onderhavige belastingplichtige en zijn broer afzonderlijk van elkaar ieder door het Hof als getuige gehoord. Bij deze verhoren was hun gezamenlijke gemachtigde aanwezig. Het Hof heeft geconcludeerd dat ten aanzien van de belastingplichtige sprake is van (voorwaardelijk) opzet. Het heeft zijn oordeel mede doen steunen op de door zijn broer ter zitting van 25 januari 2008 afgelegde getuigenverklaring. De belastingplichtige heeft in een tweede cassatieprocedure gesteld dat hij in zijn processuele positie is geschaad door de wijze waarop hij en zijn broer door Hof Amsterdam zijn gehoord. De Hoge Raad heeft de zaak daarop opnieuw verwezen omdat de belastingplichtige geen gelegenheid heeft gehad om te reageren op de in zijn zaak door zijn broer afgelegde getuigenverklaring.
Verwijzingshof Den Bosch heeft de belastingplichtige het proces-verbaal van het getuigenverhoor van 25 januari 2008 van de broer door letterlijke voorlezing voorgehouden en hem in de gelegenheid gesteld daarop te reageren. De reactie van de belastingplichtige heeft het Hof geen aanleiding gegeven om te oordelen dat de beslissing van Hof Amsterdam onjuist was. Het heeft de overwegingen van Hof Amsterdam inzake (voorwaardelijke) opzet overgenomen.
De belastingplichtige is daarop opnieuw in cassatie gegaan. Hij betoogt dat Hof Den Bosch de verwijzingsopdracht te beperkt en daarmee onjuist heeft opgevat. De Hoge Raad is het daarmee niet eens. Gelet op de reactie van de belastingplichtige kon het verwijzingshof het oordeel van Hof Amsterdam zonder verder onderzoek overnemen. Het cassatieberoep wordt ongegrond verklaard.
Arrest gewezen op het beroep in cassatie van X te Z (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van het Gerechtshof te ‘s-Hertogenbosch van 10 september 2010, nr. 09/00575, betreffende na te melden boetebeschikkingen.
1. Het geding in feitelijke instantie
Aan belanghebbende zijn voor het jaar 1999 aanslagen in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen respectievelijk in de premie arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen opgelegd, alsmede boetes. De boetebeschikkingen zijn, na daartegen gemaakte bezwaren, bij afzonderlijke uitspraken van de Inspecteur gehandhaafd.
Het Gerechtshof te ’s-Gravenhage heeft het tegen die uitspraken ingestelde beroep ongegrond verklaard.
2. Het eerste en tweede geding in cassatie
De uitspraak van het Gerechtshof te ’s-Gravenhage is op het beroep van belanghebbende bij arrest van de Hoge Raad van 22 juni 2007, nr. 42013, LJN BA7728, BNB 2007/292, vernietigd met verwijzing van het geding naar het Gerechtshof te Amsterdam ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dat arrest.
De uitspraak van 7 mei 2008, nr. 07/00363, van laatstgenoemd hof is op het beroep van belanghebbende bij arrest van de Hoge Raad van 2 oktober 2009, nr. 08/02657, LJN BJ9112, BNB 2010/189, vernietigd, met verwijzing van het geding naar het Gerechtshof te ’s-Hertogenbosch (hierna: het Hof) ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dat arrest.
Het Hof heeft het beroep gegrond verklaard, de uitspraken van de Inspecteur vernietigd en de boetes verminderd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.
3. Het derde geding in cassatie
Belanghebbende heeft tegen ’s Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Staatssecretaris van Financiƫn heeft een verweerschrift ingediend.
Belanghebbende heeft een conclusie van repliek ingediend.
4. Beoordeling van het middel
4.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.
4.1.1. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft in zijn hiervoor onder 2 vermelde uitspraak van 7 mei 2008 geoordeeld dat het aan (voorwaardelijk) opzet van belanghebbende te wijten is geweest dat onjuiste aangiften voor het onderwerpelijke jaar zijn gedaan, zodat op grond van artikel 67d van de Algemene wet inzake rijksbelastingen in verbinding met artikel 75 van de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen sprake is van vergrijpen. Dit hof heeft zijn oordeel mede doen steunen op de door de broer van belanghebbende ter zitting van 25 januari 2008 voor dit hof afgelegde getuigenverklaring.
4.1.2. In het hiervoor onder 2 vermelde arrest van 2 oktober 2009 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat het beroep in cassatie slaagt, voor zover dit beroep betrekking had op de wijze waarop het Gerechtshof te Amsterdam jegens belanghebbende met de door de broer afgelegde getuigenverklaring is omgegaan. De Hoge Raad heeft op die grond de uitspraak van dit hof vernietigd en het geding ter verdere behandeling en beslissing verwezen naar het Hof, opdat belanghebbende alsnog de gelegenheid zou krijgen op de getuigenverklaring van de broer te reageren.
4.2. Het Hof heeft tijdens het onderzoek ter zitting belanghebbende het proces-verbaal van het getuigenverhoor van 25 januari 2008 van de broer door letterlijke voorlezing voorgehouden en hem in de gelegenheid gesteld daarop te reageren. Het Hof heeft vervolgens geoordeeld dat, gelet op de reactie van belanghebbende, die naar het oordeel van het Hof geen aanleiding gaf om te oordelen dat de hiervoor in 4.1.1 vermelde beslissing van het Gerechtshof te Amsterdam onjuist was en gelet op de verwijzingsopdracht van de Hoge Raad, na verwijzing geen ruimte was voor een hernieuwd volledig onderzoek naar de vraag of het aan (voorwaardelijk) opzet van belanghebbende te wijten is geweest dat de aangiften onjuist zijn gedaan. Het Hof heeft het aanbod van belanghebbende een andere getuige te horen afgewezen en de overwegingen van het Gerechtshof te Amsterdam inzake (voorwaardelijk) opzet overgenomen.
4.3. Het middel betoogt dat het Hof de verwijzingsopdracht te beperkt en daarmee onjuist heeft opgevat.
4.4. Bij de behandeling van het middel wordt vooropgesteld dat de rechter naar wie een geding is verwezen, aan de hand van de inhoud en de strekking van hetgeen de Hoge Raad in het verwijzingsarrest heeft overwogen en beslist, heeft te beoordelen welke onderdelen van de gecasseerde uitspraak niet of tevergeefs zijn bestreden en derhalve onaantastbaar zijn geworden (zie HR 2 mei 1997, nr. 16223, LJN ZC2362, NJ 1998/237).
4.5. Het Hof diende - gelet op de inhoud van het hiervoor onder 2 vermelde arrest van 2 oktober 2009 - de verwijzingsopdracht aldus op te vatten dat alleen in het geval de reactie van belanghebbende op de inhoud van de getuigenverklaring van de broer vanwege nieuw ingebrachte feitelijke stellingen noopte tot het heroverwegen van de beslissing dat het aan (voorwaardelijk) opzet van belanghebbende te wijten is geweest dat de aangiften onjuist zijn gedaan, ruimte was voor een nieuw onderzoek. Aangezien in cassatie niet in geschil is dat de reactie van belanghebbende niet daartoe noopte, kon het Hof het oordeel van het Gerechtshof te Amsterdam zonder verder onderzoek overnemen. Het middel faalt derhalve.
5. Proceskosten
De Hoge Raad acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten.
6. Beslissing
De Hoge Raad verklaart het beroep in cassatie ongegrond.
Dit arrest is gewezen door de vice-president D.G. van Vliet als voorzitter, en de raadsheren C.B. Bavinck en E.N. Punt, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op
28 oktober 2011.
