Werknemerstripping

Politieke column

Dividendstripping is een slimmigheidje. Als er geen recht bestaat op verrekening van ingehouden dividendbelasting verpats je de aandelen tijdelijk aan een kornuit die wel recht heeft op deze verrekening. En zoiets mag niet. Sterker, als je op deze manier met aandelen schuift, zit je kennelijk in het strafrecht. De Haagse hoofdofficier van justitie liet afgelopen vrijdag uit zijn mond optekenen: ‘Wij vinden dit een ernstige vorm van georganiseerde witteboordencriminaliteit.’ Dat zijn nog eens stevige teksten. 

Het Openbaar Ministerie snapt geen pepernoot van dividendstripping. Zij roept een kroongetuige op zich te melden. Wie bereid is een college te geven aan Justitie krijgt strafvermindering, zo is bekendgemaakt. Dividendstripping klinkt spannend. Ook de opsporing en vervolging leiden tot verhoogde temperaturen. Maar in belastingland is het zo schijnheilig als wat.

Waarom mag je eigenlijk niet met aandelen schuiven om een optimale dividendbelastingpositie te bewerkstelligen? Ons hele belastingstelsel zit vol met expliciete en impliciete keuzeopties. Sommige constructies worden gedoogd, of zelfs gestimuleerd. Schuiven met het belastingobject, al dan niet naar een ander belastingsubject, is zelfs een praktijk van alledag.

Als je verliezen hebt en geen mogelijkheid (meer) hebt op verrekening, kun je met een fiscale eenheid ervoor zorgen dat deze verliezen niet verdampen. Politici en beleidsmakers vinden het allemaal prachtig. Ik ben enkele jaren terug eens op een interne bijeenkomst van het ministerie van Financiën geweest om deze praktijk vanuit verschillende invalshoeken te belichten. Het opsplitsen van vennootschappen om steeds opnieuw gebruik te kunnen maken van het lage vpb-tarief (in geval van winst) en het op een ander moment in wezen samenvoegen van vennootschappen om verliesverdamping te voorkomen (in geval van verlies) vond ik een wat asymmetrische situatie. Mijn pleidooi: maak de fiscale eenheid verplicht, of schaf het af. Lang verhaal kort: bedankt voor je komst, leuk dat je er was.

Belastingontwijking is bon ton als het over milieubelastingen gaat. Maar o jee als je het in de hoek van de dividendbelasting uithaalt. Dezelfde gedragingen in fiscale zin leiden tot totaal verschillende percepties. De gevierde man in de jas van duurzaamheid versus de schlemiel die zijn maatschappelijke bijdrage verzaakt. Het blijft een lastig onderscheid. Gebruikmaken van de mogelijkheden van de belastingwet is in elk geval geen garantie op bescherming van die wet. Het leerstuk van fraus legis is mij zeker bekend, maar ook dat is interpretatiewerk.

Het verontwaardigde spel van de hoofdofficier komt voor mij als geroepen. Ik zat op zoiets te wachten, want mijn gewrijf in de vlek de afgelopen weken heeft een nieuwe klodder nodig. Waarom mogen al die witte boorden niet op fiscaal-juridische wijze met aandelen schuiven, maar mogen de staatssecretaris van Financiën en de directeuren-generaal Belastingdienst en Toeslagen wel op fiscaal-juridische wijze met medewerkers schuiven?

De trouwe lezer weet waar ik op doel. Werknemers bij de Belastingdienst voor wie een inhoudingsplicht voor de loonheffingen geldt, worden ‘gestript’ tot zelfstandigen. Gevolg: weg loonheffing, en bovendien ondernemersvoordelen voor de ‘gestripte’ werknemer in de inkomstenbelasting. Het kabinet doet een plas, trekt de broek op en klaar. Zou de FIOD al zijn opgedoken? Is het Openbaar Ministerie al een dossiertje aan het maken?

De witte boorden doen aan dividendstripping uit financieel gewin. De drie musketiers op het departement doen aan werknemerstripping uit operationeel gewin. De witte boorden rekken de Wet op de dividendbelasting 1965 als een elastiek op. De drie op Financiën rekken de Wet op de loonbelasting 1964 tot ongezonde proportie op.

Dividendstripping is een misdaad. Prima. Pak het vooral aan, zou ik zeggen. Werknemerstripping is daarentegen ‘ongewenst, maar nodig’. En daar snap ik helemaal niets van. Het ene mag niet, het andere mag wel. Welkom in de Champions League hypocrisie en schijnheiligheid.