Opinie: Europese verkiezingen en belastingen 2019 (deel 3)

Opinie

Polen

In Polen regeert de ultraconservatieve PiS party (Law and Justice). Zowel Fidezs in Hongarije en PiS in Polen zijn gekant tegen wat zij zien als liberale elites in Europa (en in eigen land). Beide staan onder kritiek van de Europese Commissie en het Europees Parlement met betrekking tot hun rechtsstaat. Op de website van PiS is geen Europees verkiezingsprogramma 2019 te vinden, wel verslagen van toespraken van Jaroslaw Kaczyński (voorzitter) en premier Mateusz Morawiecki waarin het (ook) over Europa gaat. In die stukjes wordt met name het Poolse belang benadrukt. Op politico.eu staat van de hand van de premier zijn visie op Polen en de Europese Unie. Hij vindt dat Brussel op de verkeerde manier op crises reageert door macht te centraliseren, democratie, transparantie en verantwoordelijkheid te vergeten en nationale soevereiniteit te veronachtzamen. Hij noemt vijf punten waarvan de eerste ‘strijd tegen ongelijkheid’ is. Onder dat kopje heeft hij het over een vereiste van een fair belastingsysteem.

Slovenië

Slovenië heeft een minister-president die vroeger acteur en cabaretier was (net zoals Beppo Grillo van de Vijfsterrenbeweging in Italië overigens). In die functie imiteerde hij politici. Zijn partij is de sociaalliberale Liberalna Demokracija Šlovenije (LMŠ), die een coalitie met de sociaaldemocratische Socialni Demokrati (SD), de centrumpartij Stranka Modernega Centra (SMC), de gepensioneerdenpartij Demokratična stranka upokojencev Slovenije (DeSUS) en de centristische SAB gesloten heeft en ondersteund wordt door de ecosocialistische Levica (Links). De LMŠ heeft kritiek op de EU:

De SD wil op zijn website met betrekking tot de Europese verkiezingen een einde aan de corruptie maken. Volgens de SD gaan miljarden euro’s per jaar verloren aan corruptie en belastingfraude en is de SD vastbesloten om de belastingen en de financiële activiteiten van ondernemingen transparant te maken. De SMG heeft geen Europees verkiezingsprogramma evenals de Desus en de SAB.

Bulgarije

In Bulgarije is er een coalitieregering van een conservatieve populistische partij ГЕРБ, Граждани за европейско развитие на България (GERB dat staat voor ‘Europese Ontwikkeling van Bulgarije’) en de extreemrechtse Обединени Патриоти (Verenigde Patriotten bestaande uit Bǎlgarsko natsionalno dvizhenie (VRMO Bulgaarse Nationale Beweging), Natsionalen front za spasenie na Bǎlgariya (het Nationale Front voor de Redding van Bulgarije) en de Атака (betekent Aanval)). De Verenigde Patriotten zijn extreemrechts, eurosceptisch, nationalistisch en pro Rusland. Атака is ultranationalistisch, racistisch met name antisemitisch, anti-Roma, antimoslim en anti-Turks. Het zal geen verbazing wekken dat de Bulgaarse regering zich achter Hongarije en Polen geschaard heeft met betrekking tot de kritiek van de Europese commissie op de rechtsstatelijkheid van Hongarije en Polen. Noch van de GERB noch van de Verenigde Patriotten heb ik een Europees verkiezingsprogramma 2019 kunnen vinden.

Roemenië

Roemenië wordt geregeerd door de sociaaldemocratische Partidul Social Democrat. Deze partij profileert zich als pro-Europa hoewel er de laatste tijd er meer eurosceptisme te horen is met name door de kritiek van de Europese Commissie op de corruptie en rechtsstatelijkheid in Roemenië. Daardoor dreigt er een scheuring in de partij te ontstaan. Op de website van PSD heb ik geen eigen Europees verkiezingsprogramma 2019 kunnen vinden, wel een verwijzing naar het gemeenschappelijke verkiezingsprogramma van de Europese socialistische partijen (Manifesto 2019). Zoals al in een eerdere opinie verwoord, staat onder het hoofdstuk Europa van gelijkheid en rechtvaardigheid, dat de socialisten belastingrechtvaardigheid willen en de strijd blijven aanvoeren tegen belastingontduiking, belastingontwijking en agressieve taxplanning. De socialisten zullen een gemeenschappelijke Europese benadering nastreven om ervoor te zorgen dat er een goed niveau van effectieve belastingheffing is en dat de race naar de bodem gestopt wordt. Iedere burger en onderneming zal een faire contributie aan de samenleving moeten betalen door aan hun belastingverplichtingen te voldoen. Ten slotte staat op hun internationale pagina de volgende tekst:

Kroatië

Kroatië is pas in 2013 tot de Europese Unie toegetreden. Het land wordt geregeerd door de rechtse christendemocratische partij Hrvatska demokratska zajednica (HDZ). Deze partij heeft een 19 pagina’s tellend Europees verkiezingsprogramma waarin niets staat over Europa en de belastingen.

Oostenrijk

Oostenrijk wordt geregeerd door een coalitie van de nationalistische/populistische Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ) en de christendemocratische Österreichische Volkspartei (ÖVP). Beide partijen hebben een Europees verkiezingsprogramma 2019 gepubliceerd. Het Europees verkiezingsprogramma van de FPÖ (Steh auf für unsere Heimat) gaat vooral over meer Oostenrijk en over minder Europa en rept niet over belastingen. Ook de ÖVP heeft een Europees verkiezingsprogramma 2019 (Machen wir’s besser, machen wir Europa). In het programma wordt gepleit voor een betere vervolging van witwassers. Er wordt een aparte paragraaf aan belastingen gewijd. In die paragraaf staat dat de ÖVP zich inzet voor een verlaging van belastingen en heffingen en tegen iedere vorm van ongerechtvaardigde belastingontwijking en belastingontduiking is. Dat geldt speciaal voor de multinationale online-concerns die vaak door trucs hun belastingplicht omzeilen. Zij betalen vaak slechts 1% belasting terwijl de binnenlandse bedrijven gemiddeld 26% betalen. Oostenrijk heeft daarop al met invoering van een digitale belasting voor online-adverteren gereageerd. Om effectief te zijn moet een digitaks op OECD- en EU-niveau geregeld worden. Het principe dat ondernemingen daar belasting betalen waar waarde wordt gecreëerd moet overal in Europa nageleefd worden, ook in het digitale tijdperk. Concreet betekent dat volgens de ÖVP een belasting op online-omzet met een zo breed mogelijk bereik in aanvulling op de online-advertentie-inkomsten. Een nog verdergaande stap is de invoering van de ‘digitale fabriek’ op OESO-of EU-niveau. Dat zou een volledige verandering in de internationale belastingstelsels betekenen. Staten kunnen dan belasting heffen op winst uit online-winkels zelfs als de groep niet in het land fysiek aanwezig is. Onnodige winstverschuivingen worden zo doeltreffend voorkomen. Volgens de ÖVP is er voor de niet-digitale ondernemingen een geharmoniseerde grondslag voor de vennootschapsbelasting nodig. Naast de bedrijven moeten ook de lidstaten meer verantwoording afleggen als ze niet samenwerken in de strijd tegen belastingontwijking en -ontduiking. Daarom wil de ÖVP de lidstaten meer invloed geven op de bestaande zwarte lijst van belastingparadijzen. Sancties voor de betreffende staten moeten aanzienlijk worden aangescherpt, van bevriezing van betalingen van de EU (bijvoorbeeld ontwikkelingshulp, projectfinanciering) tot beperking van het kapitaalverkeer en het verbieden van het overmaken aan brievenbusfirma’s in belastingparadijzen. Volgens de ÖVP gaat een fair belastingbeleid verder dan de strijd tegen dubieuze belastingpraktijken. De ÖVP blijft zich inzetten voor een financiële transactiebelasting.

De verkiezingsdatum in Polen, Slovenië, Bulgarije, Roemenië, Kroatië en Oostenrijk is 26 mei 2019.