Geen ongelijke behandeling van medewerker Europees Octrooi Bureau

1. Eiser is in dienstbetrekking bij het Europese Octrooi Bureau te [plaats 2] (het EOB). Hij behoort tot de personeelsleden die hun werkzaamheden in Nederland uitoefenen in rang A4. Eiser heeft de Nederlandse nationaliteit en woonde in het onderhavige jaar in Nederland.

2. Het uit deze dienstbetrekking door eiser ontvangen salaris is vrijgesteld van inkomstenbelasting op grond van de op 27 juni 2006 tussen Nederland en de Europese Octrooiorganisatie gesloten overeenkomst betreffende het EOB (de Zetelovereenkomst) en het Protocol inzake voorrechten en immuniteiten van de Europese Octrooiorganisatie (Trb. 1976, 101, het Protocol).

3. Eiser dient op 1 maart 2012 zijn aangifte inkomsentbelasting/premie volksverzekeringen voor het jaar 2010 in. Verweerder wijkt af van deze aangifte en legt de aanslag op berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van nihil en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 27.779. Verweerder legt daarnaast een verzuimboete op van € 226 – welke in bezwaar is verminderd tot een bedrag van € 49 – en stelt de heffingsrente vast op een bedrag van € 247.

5. Verweerder is van oordeel dat sprake is van duurzaam verblijf houden in Nederland indien de Minister van Buitenlandse Zaken de zogenoemde ‘ DV-status ’ toekent. Volgens verweerder kent de Minister van Buitenlandse Zaken deze status toe ten tijde van de aanvang van de werkzaamheden bij het EOB. Verweerder verwijst daarbij naar het arrest van de Hoge Raad van 9 januari 2015 (ECLI:NL:HR:2015:22). Verweerder stelt dat hij geen beleidsvrijheid heeft om af te wijken van de toekenning van de DV-status door de Minister van Buitenlandse Zaken, maar dat hij de afgegeven status moet volgen.

6. Eiser stelt dat de DV-status niet alleen ten tijde van de aanvang van de werkzaamheden kan worden toegekend door de Minister van Buitenlandse Zaken, maar stelt dat de DV-status ook kan worden verkregen door tijdsverloop. Nadat een werknemer – zonder de Nederlandse nationaliteit – meer dan tien jaar in Nederland werkzaam is, verandert zijn status en is deze werknemer ‘duurzaam verblijvend’ in Nederland. Dit volgt uit de toelichting (Toelichting 2001) die in het Circulaire Gemeentefonds van 30 mei 2001 door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mede namens de Staatssecretaris van Financiën, is gegeven op de Regeling diplomatieke en internationale vrijstellingen gemeentelijke belastingen 1997 van 20 december 1996 (Stcrt. 1996, 249) (de Regeling). Eiser verwijst daarbij naar het arrest van de Hoge Raad van 6 juni 2008 (ECLI:NL:HR:2008:BD3187). Het Arrest van de Hoge Raad van 9 januari 2015 is niet van toepassing, want de Hoge Raad heeft geen aandacht besteed aan de Toelichting 2001, aldus eiser.

7. Ten tweede is in geschil of eiser een beroep kan doen op het vertrouwensbeginsel.

Eiser stelt dat Minister Zalm in de Tweede Kamer op 26 januari 2000 bij de behandeling van het wetsvoorstel de Wet inkomstenbelasting 2001 en het wetsvoorstel Invoeringswet Wet inkomstenbelasting 2001 (H TK 1999-2000, 41/3146, 1 januari 2000) (het Wetsvoorstel) de toezegging heeft gedaan dat niemand, en derhalve ook eiser niet, er op achteruit zal gaan. Verweerder stelt zich op het standpunt dat eiser geen beroep op het vertrouwensbeginsel toekomt, reeds omdat de Zetelovereenkomst tot stand is gekomen na deze uitspraak.

8. Als derde is in geschil het antwoord op de vraag of de uitspraak op bezwaar onbegrijpelijk of onvoldoende is gemotiveerd. Eiser beantwoord deze vraag bevestigend, omdat in de uitspraak op bezwaar niet alle feiten en omstandigheden die de kern van de zaak raken aan de orde zijn gekomen. Verweerder beantwoord deze vraag ontkennend.

9. Artikel 10, eerste lid, van de Zetelovereenkomst bepaalt, voor zover van belang, dat personeelsleden van het EOB in de rang van eiser dezelfde voorrechten en immuniteiten genieten als die welke door Nederland worden verleend aan diplomatieke ambtenaren van de diplomatieke vertegenwoordigingen die in Nederland zijn gevestigd overeenkomstig het Verdrag van Wenen. In het zesde lid is bepaald dat dit artikel 10 niet van toepassing is op personen die de Nederlandse nationaliteit bezitten of duurzaam verblijf houden in Nederland.

10. In het arrest van de Hoge Raad van 6 juni 2008 (ECLI:NL:HR:2008:BD3187) is ten behoeve van de uitleg aan het begrip duurzaam verblijf in de Regeling aandacht besteed aan de Toelichting 2001. In het arrest is door de Hoge Raad – onder meer en voor zover van belang – opgenomen en geoordeeld:

11. In het arrest van de Hoge Raad van 9 januari 2015, ECLI:NL:HR:2015:22, lag de uitleg van het begrip duurzaam verblijf in het kader van de Zetelovereenkomst voor bij een werknemer van het EOB met rang A4. Door de Hoge Raad is – onder meer en voor zover van belang – geoordeeld:

12. Uit de voornoemde arresten van de Hoge Raad volgt dat de Minister van Buitenlandse Zaken beoordeelt of iemand duurzaam in Nederland verblijf houdt.

13. De Hoge Raad oordeelt in voornoemd arrest uit 2015 vervolgens ook dat de Minister van Buitenlandse Zaken beoordeelt of een werknemer van de EOB (met rang A4) duurzaam verblijf houdt in Nederland en dat deze beoordeling plaats vindt op het moment voor aanvang van de werkzaamheden. De Hoge Raad heeft bij dat oordeel meegenomen dat de Zetelovereenkomst op dezelfde wijze uitgelegd moet worden als de Regeling. Nu de Toelichting 2001 kan worden aangemerkt als een nadere verduidelijking van de Regeling, is hetgeen daarin is opgenomen (impliciet) meegenomen bij de uitleg die volgens de Hoge Raad aan het begrip duurzaam verblijf moet worden gegeven in de situatie dat sprake is van een werknemer van het EOB die onder de reikwijdte van de Zetelovereenkomst valt. In zoverre behoeft de stelling van eiser – dat het voornoemde arrest uit 2015 niet van toepassing is, omdat daar geen aandacht is besteed aan de Toelichting 2001 – geen behandeling meer.

14. Ter zitting heeft verweerder gemotiveerd betoogt geen beleidsvrijheid te hebben om af te wijken van de beoordeling van de Minister van Buitenlandse Zaken, maar dat hij gehouden is om deze beoordeling te volgen. De Rechtbank stelt vast dat dit in overeenstemming is met het oordeel van de Hoge Raad als opgenomen in het in 10 hiervoor opgenomen arrest uit 2008, waarin is aangegeven dat een belastingplichtige er op mag vertrouwen dat verweerder de beoordeling van de Minister van Buitenlandse Zaken volgt. Hieruit vloeit voort dat verweerder inderdaad gebonden is aan de beoordeling van de Minister van Buitenlandse Zaken.

15. Eisers standpunt – dat hij ongelijk wordt behandeld ten opzichte van zijn collega’s met dezelfde rang zonder de Nederlandse nationaliteit die langer dan tien jaar bij het EOB in Nederland werken, maar niet duurzaam in Nederland verblijven volgens de Minister van Buitenlandse Zaken – volgt de rechtbank, gelet op overweging 2.3.6 van het arrest van de Hoge Raad van 9 januari 2015, niet. Van een ongelijke behandeling van gelijke gevallen is geen sprake. Het beroep van eiser is in zoverre ongegrond.

16. De rechtbank verwerpt het beroep van eiser op het vertrouwensbeginsel. Een beroep op het vertrouwensbeginsel kan slechts slagen indien aannemelijk is dat er ondubbelzinnige en ongeclausuleerde toezeggingen zijn gedaan, waaraan eiser het gerechtvaardigd vertrouwen mocht ontlenen dat hij over zijn box 3-vermogen geen inkomstenbelasting verschuldigd is. Eiser stelt dat jegens hem een toezegging is gedaan aan de hand van de volgende uitspraak van Minister Zalm tijdens de behandeling van het Wetsvoorstel: “Het punt is het volgende: als je kijkt naar de inkomenseffecten van het belastingplan, dan is dat over de hele linie positief. Dat is natuurlijk al iets prachtigs.”

17. Wat er van deze uitspraak ook zij en nog daargelaten het antwoord op de vraag of de toelichtende opmerkingen van een minister als mede-wetgever in het kader van de behandeling van een wetsvoorstel überhaupt kunnen worden opgevat als in rechte te honoreren toezeggingen – van een ongeclausuleerde toezegging jegens eiser dat hij in 2010 over zijn box 3-vermogen geen inkomstenbelasting verschuldigd is, is geen sprake. Te minder, wanneer de omstandigheden waaronder en het moment waarop de uitspraak in 2000 bij de behandeling van het Wetsvoorstel in algemene bewoordingen is gedaan, in ogenschouw worden genomen. Het is naar het oordeel van de rechtbank voldoende duidelijk dat de bedoeling van de uitspraak niet is – zoals eiser de uitspraak ten onrechte interpreteert – dat niemand er meer, ook jaren na dato, op achter uit kan gaan. Daarnaast heeft te gelden dat de Zetelovereenkomst tot stand is gekomen na de uitspraak van Minister Zalm en de uitspraak om die reden ook geen betrekking kan hebben op de Zetelovereenkomst. Het beroep van eiser op het vertrouwensbeginsel slaagt derhalve niet.

18. De rechtbank is van oordeel dat verweerder in de uitspraak op bezwaar alle relevante feiten en omstandigheden heeft meegewogen en dat de uitspraak op bezwaar niet onbegrijpelijk of onvoldoende is gemotiveerd. Deze beroepsgrond van eiser faalt derhalve.

19. De rechtbank moet ook de vraag beantwoorden of de verzuimboete en de heffingsrente terecht en tot de juiste bedragen zijn vastgesteld.

20. De aan eiser opgelegde boete is een verzuimboete wegens het niet (tijdig) doen van aangifte. Eiser heeft geen gronden tegen de verzuimboete aangevoerd. De rechtbank is niet gebleken van feiten die zouden kunnen leiden tot het oordeel dat de verzuimboete ten onrechte of tot een onjuist bedrag is opgelegd. Evenmin zijn feiten gesteld of gebleken die aanleiding zouden kunnen geven de verzuimboete verder te matigen dan verweerder reeds heeft gedaan. De rechtbank acht de verzuimboete passend en geboden. Voor zover het beroep moet worden geacht mede te zijn gericht tegen de boetebeschikking is het ongegrond.

21. Gesteld noch gebleken is dat verweerder de heffingsrente ten onrechte of op een onjuist bedrag heeft berekend.

22. Gelet op wat hiervoor is overwogen dient het beroep ongegrond te worden verklaard.

23. Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding.