Levendige belastingpolitiek

Politieke column

Het belastingpolitieke debat leeft. De Tweede Kamer bruist van de ideeën over wijziging van ons belastingstelsel. De sfeer in de Kamer is momenteel opgewonden en daadkrachtig. Wellicht is de demissionaire status van het kabinet de reden hiervoor. Zonder het juk van een regeerakkoord voelen coalitiepartijen zich niet meer gebonden aan elkaar. Oppositiepartijen ruiken hun kans om verschillende bondjes te sluiten. Die bondjes hebben een hoge fiscale dimensie.

De verschillende vragen vanuit de Kamer verraden snode plannen. Een Kamerlid wilde weten wat het effect is van een vpb-tarief van 50% voor winsten boven de € 1 miljoen. Het was een serieuze vraag. Het serieuze antwoord van het kabinet: niet doen, want bedrijven gaan vertrekken. 

Een andere suggestie: het vpb-tarief gelijktrekken met het tarief in de eerste schijf van de inkomstenbelasting van 36,93%. Het kabinet reageerde ook hier terughoudend en wees op het negatieve effect voor het vestigingsklimaat, maar hing er toch wel een mogelijke extra opbrengst van € 12,5 miljard aan. Jawel hoor. In 2013 kende de vennootschapsbelasting nog een opbrengst van € 12,4 miljard. Aankomend jaar wordt dat naar verwachting € 46,2 miljard. Er zijn fracties die dus een nog hogere opbrengst vennootschapsbelasting ambiëren.

Natuurlijk kwamen het afschaffen van de 30%-regeling en de innovatiebox ook nog even voorbij. Dat zijn van die terugkerende thema’s. De ervaring leert: zo vaak mogelijk een uitzondering benoemen, dan gaat deze er vanzelf een keer aan. Ondanks de voorgenomen aanpassing door het kabinet werd om die reden ook nut en noodzaak van het ‘Borretje’ maar weer eens gememoreerd.

De Kamer kwam bij de algemene beschouwingen via een aangenomen motie Klaver (GroenLinks) c.s. met het voorstel voor de verhoging van de bankenbelasting en het opheffen van de vrijstelling dividendbelasting voor de inkoop van eigen aandelen. Afgezien van een persoonlijke of politieke appreciatie van beide maatregelen, verbaast het bombastische blaffen van de Kamer. Kijk, normaal gaat het over fiscale futiliteiten. Er is weinig ruimte, dus verliezen Kamerleden zich in van die onbeduidende thema’s. Maar als de beer los is, dan is hij kennelijk ook echt goed los.

De bankenbelasting verhogen met 75% is wel heel erg gortig. En dan denken dat het geen gevolgen heeft voor kredietverlening of op de prijzen van bancaire producten. Over de belastingvrijstelling bij inkoop eigen aandelen hadden parlementariërs ook de klok horen luiden. Het voortaan belasten van inkoop miskent andere mogelijkheden om de dividendbelasting te omzeilen. Pak die dan ook aan, zou ik zeggen. Voorstanders van afschaffing doen het voorkomen alsof die inkoopfaciliteit dividendbelasting ooit voor de kat zijn viool is ingevoerd.

Ik vind het belastingdebat mooi, maar het is echt mooi als tevens sprake is van aantoonbare materiedeskundigheid. In alle eerlijkheid was dat in de debatten afgelopen weken vaak goed verstopt. Het demissionaire kabinet moest als een strenge schoolmeester in een uitgebreide brief de Tweede Kamer wijzen op uitvoeringstechnische problemen en andere onmogelijkheden. Deze tik op de parlementaire vingers leidde al tot aanpassingen van de plannen. Volgens de laatste berichten gaat de bankenbelasting bijvoorbeeld toch wat minder omhoog.

Ook de vliegbelasting kreeg een plaatsje op het politieke podium. Transfers en privéjets belasten, leek de Kamer een leuk idee. Het kabinet heeft ook hier gewezen op terechte zorgpunten en andere praktische bezwaren. Kamerleden zoeken nu naar alternatieven. Verhoging van de kansspelbelasting lijkt Van Dijk (CDA) wel wat. Met 29,5% hebben we in Europa al een van de hoogste tarieven (op Griekenland na) zo verzuchtte partijgenoot en belastingstaatssecretaris Van Rij. 

Of de Kamer luistert naar alle kritiek, is de vraag. Bij de behandeling van het Belastingplanpakket blijkt straks welke parlementaire wensen echt doorgaan. Het was levendig. Op naar een inhoudelijk belastingdebat!