X (belanghebbende) woonde in 2016 en 2017 in Nederland en was in die jaren in dienstbetrekking werkzaam in Duitsland. De Inspecteur heeft aan X het voornemen bekendgemaakt om navorderingsaanslagen IB/PVV 2016 en 2017 op te leggen omdat bij de aanslagen de compensatie op grond van de zogenoemde compensatieregeling tot een te hoog bedrag is vastgesteld. De navorderingsaanslagen zijn overeenkomstig het voornemen opgelegd. Het bezwaar is vervolgens ongegrond verklaard.
Rechtbank Zeeland-West-Brabant verklaart het door X ingesteld beroep gegrond. De functionaris die de uitspraken op bezwaar heeft gedaan, heeft feitelijk ook de navorderingsaanslagen vastgesteld. Daarmee heeft de Inspecteur in strijd gehandeld met artikel 10:3 Awb. Gelet hierop kan niet worden gezegd dat in de bezwaarfase een zorgvuldige heroverweging van de navorderingsaanslagen heeft plaatsgevonden. Dat betekent dat de uitspraken op bezwaar onbevoegdelijk zijn gedaan. De Rechtbank wijst de zaak terug en veroordeelt de Inspecteur in de proceskosten tot een bedrag van € 877.
BRON
Uitspraak van de enkelvoudige kamer van 10 mei 2023 in de zaak tussen
belanghebbende, uit plaats, belanghebbende, (gemachtigde: gemachtigde),
en
de inspecteur van de belastingdienst, de inspecteur.
Inleiding
1. In deze uitspraak beoordeelt de rechtbank de beroepen van belanghebbende tegen de uitspraken op bezwaar van 14 oktober 2021.
1.1. De inspecteur heeft aan belanghebbende de volgende aanslagen en beschikkingen opgelegd:
een navorderingsaanslag inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (IB/PVV) over het jaar 2016 naar een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 99.349, waarbij bij gelijktijdige beschikking € 304 belastingrente in rekening is gebracht;
een navorderingsaanslag IB/PVV over het jaar 2017 naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 85.053, waarbij bij gelijktijdige beschikking € 928 belastingrente in rekening is gebracht.
1.2. De inspecteur heeft de bezwaren van belanghebbende tegen de navorderingsaanslagen IB/PVV 2016 en 2017 en de belastingrentebeschikkingen bij uitspraken op bezwaar van 14 oktober 2021 afgewezen.
1.3. De rechtbank heeft de beroepen op 29 maart 2023 op zitting behandeld. Hieraan hebben deelgenomen: belanghebbende, de gemachtigde van belanghebbende, en namens de inspecteur, [inspecteur].
Feiten
2. Belanghebbende woonde in 2016 en 2017 in Nederland en was in die jaren in dienstbetrekking werkzaam in Duitsland.
2.1. Belanghebbende heeft in de laatste aangiften IB/PVV 2016 en 2017 (onder meer) verzocht om toepassing van de zogenoemde compensatieregeling op grond van onderdeel XII van het Protocol bij het Belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland. In dat verband heeft belanghebbende aangegeven dat op zijn loon € 36.212 (2016) respectievelijk € 38.229 (2017) aan Duitse Lohnsteuer is ingehouden.
2.2. De inspecteur heeft de compensatieregeling bij de vaststelling van de aanslagen IB/PVV 2016 en 2017 conform belanghebbendes verzoek toegepast.
2.3. De inspecteur heeft belanghebbende vervolgens verzocht om de Duitse aanslagen inkomstenbelasting voor de jaren 2016 en 2017 te overleggen. Belanghebbende heeft Duitse stukken overgelegd – waarin is vermeld dat deze gedeeltelijk voorlopig zijn op basis van § 165, absatz 1, satz 2, van de Duitse Abgabenordnung – waaruit blijkt dat de in Duitsland verschuldigde inkomstenbelasting € 28.624 (2016) respectievelijk € 28.390 (2017) bedraagt.
2.4. Bij brieven van 17 maart 2021 heeft de inspecteur belanghebbende in kennis gesteld van zijn voornemen om navorderingsaanslagen IB/PVV over de jaren 2016 en 2017 op te leggen omdat de compensatie bij de aanslagen IB/PVV 2016 en 2017 tot een te hoog bedrag is vastgesteld. De brieven zijn ondertekend door [naam] namens de inspecteur. In de brieven staat – voor zover hier van belang – woordelijk gelijkluidend vermeld:
“VervolgIk verzoek u mij vóór 1 april 2021 door te geven of u akkoord gaat met de navorderingsaanslag. Als u niet akkoord gaat, verzoek ik u mij vóór 1 april 2021 een e-mail te sturen waarin u uw bezwaren motiveert. Indien ik op deze datum geen reactie heb ontvangen, ga ik ervan uit dat u akkoord gaat met mijn voorgenomen beslissing om aan u een navorderingsaanslag op te leggen. (…). U kunt ook een e-mail sturen. Mijn e-mailadres is [e-mailadres]. Hoogachtend, namens de inspecteur Mevrouw [naam]”
2.5. De inspecteur heeft de navorderingsaanslagen IB/PVV 2016 en 2017 conform zijn voornemen vastgesteld en bij gelijktijdige beschikkingen belastingrente in rekening gebracht. Daartegen heeft belanghebbende bezwaar gemaakt. De bezwaar behandelend functionaris was [naam]. De uitspraken op bezwaar van 14 oktober 2021 zijn ook door [naam] namens de inspecteur ondertekend.
Beoordeling door de rechtbank
3. De rechtbank beoordeelt eerst of de inspecteur bij uitspraken op bezwaar het mandaatverbod van artikel 10:3, derde lid, van de Awb heeft geschonden. Zij doet dat aan de hand van de beroepsgronden van belanghebbende.
4. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de inspecteur bij uitspraken op bezwaar het mandaatverbod van artikel 10:3, derde lid, van de Awb geschonden. De rechtbank zal de zaken terugwijzen naar de bezwaarfase. Hierna legt de rechtbank uit hoe zij tot dit oordeel komt en welke gevolgen dit oordeel heeft.
Schending artikel 10:3 van de Awb
5. In artikel 10:3, derde lid, van de Awb is bepaald dat het mandaat tot het beslissen op een bezwaarschrift niet wordt verleend aan degene die het besluit waartegen het bezwaar zich richt, krachtens mandaat heeft genomen. Deze bepaling strekt ertoe te waarborgen dat in de bezwaarschriftprocedure een zorgvuldige heroverweging van het aldus genomen primaire besluit plaatsvindt. De heroverweging in de bezwaarschriftprocedure moet dan worden gedaan door een ander dan degene die in feite het primaire besluit heeft genomen. Het gaat hier om een essentieel voorschrift bij overtreding waarvan moet worden geoordeeld dat de beslissing op het bezwaarschrift onbevoegd is genomen.
5.1. Belanghebbende stelt dat er in de bezwaarfase geen zorgvuldige heroverweging van de navorderingsaanslagen IB/PVV 2016 en 2017 heeft plaatsgevonden omdat de navorderingsaanslagen IB/PVV 2016 en 2017 zijn vastgesteld door dezelfde functionaris die de uitspraken op bezwaar heeft gedaan.
5.2. De inspecteur stelt dat niet in strijd is gehandeld met artikel 10:3 van de Awb. Ter zitting heeft de inspecteur verklaard dat de betrokkenheid van [naam] in de aanslagregelende fase beperkt is gebleven tot de ondertekening van de kennisgevingen en de formele vaststelling van de navorderingsaanslagen IB/PVV 2016 en 2017. Volgens de inspecteur is bij de inhoudelijke totstandkoming van de navorderingsaanslagen alleen [naam] betrokken geweest, maar was [naam] nog niet bevoegd om de navorderingsaanslagen ook formeel vast te stellen omdat hij destijds nog een uitzendkracht was.
5.3. De rechtbank overweegt als volgt. Uit de gedingstukken, in het bijzonder de kennisgevingen, en hetgeen de inspecteur heeft aangevoerd volgt dat de functionaris die de uitspraken op bezwaar heeft gedaan, [naam], feitelijk ook de navorderingsaanslagen IB/PVV 2016 en 2017 heeft vastgesteld (zie 2.4). Daarmee heeft de inspecteur in strijd gehandeld met artikel 10:3 van de Awb. De stelling van de inspecteur dat [naam] niet inhoudelijk betrokken is geweest bij de totstandkoming van de navorderingsaanslagen, kan de rechtbank niet volgen, nu – hoewel de brief door twee personen lijkt te zijn geschreven (zie 2.4) – haar naam onder de brief staat betreffende het voornemen tot opleggen van de navorderingsaanslagen. Dit brengt mee dat niet kan worden gezegd dat in de bezwaarfase een zorgvuldige heroverweging van de navorderingsaanslagen heeft plaatsgevonden. Dat betekent dat de uitspraken op bezwaar onbevoegdelijk zijn gedaan.
5.4. Naar het oordeel van de rechtbank kunnen de uitspraken op bezwaar niet met toepassing van artikel 6:22 van de Awb in stand worden gelaten omdat belanghebbende is benadeeld door het gebrek. Dat betekent dat de beroepen in zoverre gegrond zijn en de uitspraken op bezwaar dienen te worden vernietigd. In dat verband heeft de rechtbank belanghebbende ter zitting voorgehouden dat de inspecteur – in tegenstelling tot hetgeen belanghebbende lijkt te menen – niet gehouden is om inhoudelijk een ander standpunt in te nemen, indien belanghebbende gelijk krijgt op dit formele punt. Niettemin heeft belanghebbende gepersisteerd bij zijn verzoek om de zaken terug te wijzen naar de inspecteur. De rechtbank ziet geen aanleiding om een bestuurlijke lus toe te passen en wijst de zaken terug naar de inspecteur, zodat de inspecteur het geconstateerde gebrek kan herstellen door behandeling van de bezwaren door een wel bevoegde functionaris.
Conclusie en gevolgen
6. De beroepen zijn gegrond. De rechtbank vernietigt de uitspraken op bezwaar en bepaalt dat de inspecteur nieuwe uitspraken op bezwaar moet doen. Omdat het beroep gegrond is, heeft belanghebbende recht op een proceskostenvergoeding en een vergoeding van het door hem betaalde griffierecht.
6.1. De rechtbank stelt de te vergoeden kosten voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand op de voet van het Besluit proceskosten bestuursrecht vast op € 837 (1 punt voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 837 en een wegingsfactor 1). Er bestaat geen aanleiding voor een vergoeding van de kosten voor het indienen van het beroepschrift omdat deze door belanghebbende zelf is ingediend.
6.2. Daarnaast krijgt belanghebbende de reiskosten die hij heeft moeten maken voor het bijwonen van de zitting vergoed. Belanghebbende heeft verzocht om een reiskostenvergoeding, gebaseerd op een retour van [plaats] naar Eindhoven. Op basis van het Besluit wordt de vergoeding van de reiskosten voor het bijwonen van de zitting bepaald naar een tarief waarvan de hoogte gelijk is aan de reiskosten per openbaar vervoer, laagste klasse. De rechtbank becijfert de reiskosten op basis van voornoemd uitgangspunt op (afgerond) € 40.
Beslissing
De rechtbank:
verklaart de beroepen gegrond;
vernietigt de uitspraken op bezwaar;
draagt de inspecteur op nieuwe uitspraken op bezwaar te doen;
veroordeelt de inspecteur in de proceskosten van belanghebbende ten bedrage van € 877;
bepaalt dat de inspecteur het griffierecht van € 49 aan belanghebbende moet vergoeden.
Deze uitspraak is gedaan op 10 mei 2023 door mr. V.A. Burgers, rechter, in aanwezigheid van mr. F.E.M. Houben, griffier. De uitspraak is openbaar gemaakt door middel van geanonimiseerde publicatie op www.rechtspraak.nl.
