Direct naar content gaan

Gerelateerde content

  • Wet en parlementaire geschiedenis
  • Internationale regelgeving
  • Lagere regelgeving
  • Besluiten
  • Jurisprudentie
  • Commentaar NLFiscaal
  • Literatuur
  • Recent

Politieke column

In de laatste vergaderweek voor het zomerreces hebben de coalitiepartijen zich op belastingterrein uit elkaar laten spelen. Of beter gezegd: ze hebben er zelf voor gekozen elk hun eigen weg te gaan. Vorige week meldde ik al het afhaken van de VVD bij de voorgestelde vermogensaanwasbelasting. Deze herpositionering volgde op onenigheid tussen de bewindslieden van CDA en VVD op het ministerie van Financiën over het spelen van de racismekaart bij de Belastingdienst. De onderlinge irritatie etterde afgelopen week verder door.

Zo spraken D66 en ChristenUnie zich nadrukkelijk uit over het zwaarder belasten van winsten en vermogens om met de opbrengsten daarvan de belasting op arbeid te verlagen. Kamerlid Azarkan (DENK) diende met enkele collega’s een motie in met deze strekking. Genoemde twee coalitiepartijen omarmden deze, waardoor er een meerderheid ontstond. Het kabinet moet nu met een reactie komen.

Het is geen vreemde motie en het past ook wel in de algemene teneur van het gevoerde en nog te voeren belastingbeleid. In de inhoud zit de spanning dus niet zozeer. Het gaat erom dat de eenheid in de coalitie zeer opzichtig wordt verbroken, want VVD en CDA stemden tegen. Zo’n discrepantie zegt wat over de onderlinge verhoudingen.

De VVD koos aan de andere kant ook opnieuw voor de ‘alleingang’. De fractie van de liberalen steunde een motie van Eerdmans (JA21) met het verzoek aan het kabinet om de hoger dan begrote btw-inkomsten terug te sluizen naar lastenverlichting voor middeninkomens. Minister Kaag van Financiën (D66) keerde zich tegen deze richting. Volgens haar is het in strijd met de afgesproken begrotingsspelregels om hogere inkomsten terug te sluizen, want, zo betoogde ze, ‘meevallers en tegenvallers gaan dus mee op de golven’. Aangezien het kabinet sinds de beëdiging een goed half jaar geleden al bij herhaling de eigen begrotingsspelregels heeft overtreden, klinkt dit verweer niet erg geloofwaardig.

Bovendien is op nadrukkelijk verzoek van de VVD een zogenoemde meevallerformule in de begrotingsspelregels opgenomen. Hogere belastinginkomsten worden weliswaar in eerste instantie gebruikt voor aflossing van de staatsschuld, maar bij een gunstig begrotingssaldo kunnen deze wel degelijk worden ingezet voor lastenverlichting. De motie van Eerdmans is iets anders verwoord (en legt geen verband met het begrotingssaldo), maar het is dus niet zo vreemd dat het de VVD aanspreekt.

Oftewel, de ‘alleingang’ van de VVD is in wezen een slimme oprekking van de eerdere afspraak uit het coalitieakkoord. Het gaat inmiddels om ruim € 3,2 miljard hogere btw-inkomsten, dus dat is serieus geld. En de teller loopt nog door. Door de steun van de VVD is de motie aangenomen, terwijl coalitiepartijen D66, CDA en ChristenUnie tegen stemden.

Voor de liefhebbers van de coalitie leek er gelukkig ook nog goed nieuws. Alle coalitiepartijen verzochten het kabinet namelijk te onderzoeken hoe een verzilverbare heffingskorting op een uitvoerbare manier vormgegeven kan worden. Hoewel de voltallige coalitie hiervoor de handen in de lucht stak, mag niet onvermeld blijven dat het een initiatief van D66 en ChristenUnie betrof. VVD en CDA gingen maar mokkend mee om niet ook op dit punt nog een dissonantie te veroorzaken. Ook dit zegt veel.

De Kamer is nu voor acht weken met reces. De afdronk van de laatste vergaderweek is op belastingterrein chaotisch. De voorstellen pingpongen zowat alle kanten op. Het elkaar loslaten van de coalitie geeft de oppositie voer voor reuring, zo lijkt het.

Het kabinet gaat aan de slag om het Belastingplan 2023 te fabriceren. Er is al een doorkijkje gegeven. Of dat doorkijkje wordt verrijkt met talrijke nieuwe voorstellen valt nog te bezien. De coalitie in de Kamer kan verdeeld zijn over belastingen. Kabinetsleden houden elkaar wel nog vast, zo lijkt het.

Niet alleen de Tweede Kamer maar ook uw columnist gaat even met reces. Op maandag 15 augustus verschijnt de eerstvolgende Politiek.

Metadata

Rubriek(en)
Overig
Auteur(s)
mr. dr. M.P.A. Spanjers
Columnist
NLF-nummer
NLF-P 2022/26
Publicatiedatum
13 juli 2022

Naar de bovenkant van de pagina