Samenvatting
Na een imposante loopbaan is advocaat-generaal bij de Hoge Raad, René Niessen, per 1 september 2022 met pensioen gegaan vanwege het bereiken van de leeftijd van 70 jaar. Vijftig jaar geleden koos hij voor de studie fiscale economie en sindsdien is er enorm veel gebeurd en veranderd. Maar is hierin ook een lijn te ontdekken?
NLF-W artikel
1. Inleiding
Vijftig jaar geleden koos ik de studierichting fiscale economie en maakte ik voor het eerst kennis met het belastingrecht. In de loop van die halve eeuw is het fiscale landschap allesbehalve rustig geweest.
Alleen al de omvang van de wettenpocket – die verviervoudigd is – laat zien dat de kennis die in de jaren zeventig van de vorige eeuw werd overgedragen, sterk is verouderd. Mensenrechten en Europees recht speelden in de fiscaliteit destijds nog nauwelijks een rol, de Algemene wet bestuursrecht bestond nog niet, het verband tussen de ‘verhogingen’ en het strafrecht was nog niet gelegd, de algemene beginselen van behoorlijk bestuur waren nog niet doorgebroken, en van Horizontaal toezicht had nog niemand gehoord. Van een computer trouwens ook niet, en het fiscale procesrecht kende maar één feitelijke instantie.
Er is dus enorm veel gebeurd. Maar is in al die ontwikkelingen ook een lijn te ontdekken? In deze bijdrage doe ik een poging deze te ontwaren. Ik geef een beknopt overzicht van een aantal ontwikkelingen in vooral de loon- en inkomstenbelasting en het formele belastingrecht. Het doel is deze daarna met een ‘helikopterview’ te kunnen beschouwen.
