De gemeenteraad van de gemeente Veenendaal heeft in oktober 2015 de Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting ter zake van buizen, kabels, draden of leidingen 2016 (hierna: de verordening) vastgesteld. De verordening is op 11 november 2017 in werking getreden.
Aan netbeheerder X (bv; belanghebbende) is op 31 december 2017 een aanslag precariobelasting voor het jaar 2016 opgelegd ter zake van het hebben van buizen, kabels, draden of leidingen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond.
Voor Hof Arnhem-Leeuwarden was onder meer in geschil of de gemeente bevoegd was de aanslag op te leggen.
Het Hof heeft geoordeeld dat de aanslag wettelijke grondslag ontbeert.
Tegen dit oordeel heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Veenendaal cassatieberoep ingesteld, maar de Hoge Raad verklaart dit ongegrond.
Het Hof is er terecht van uitgegaan dat de per 1 juli 2017 ingevoerde wijziging van artikel 228, lid 2, Gemw directe werking heeft zodat – tenzij de overgangsregeling van toepassing is – na die datum geen precariobelasting geheven kan worden voor de in dat artikellid genoemde voorwerpen, ook niet indien het belastbare feit zich vóór 1 juli 2017 heeft voorgedaan (Vgl. HR 24 februari 2017, 16/01159, ECLI:NL:HR:2017:289, NLF 2017/0500, met noot van Froentjes, r.o. 2.3.2 en 2.3.3).
Het Hof heeft voorts terecht geoordeeld dat de overgangsregeling niet van toepassing is. De verordening had in dat geval op 10 februari 2016 in werking moeten treden en dat is in casu niet het geval.
BRON
Arrest in de zaak van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Veenendaal tegen X bv te Z (hierna: belanghebbende) op het beroep in cassatie tegen de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 30 juni 2020, nrs. 19/00607 en 19/00658, op het hoger beroep van belanghebbende tegen een uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland (nrs. UTR17/4538 en UTR18/261) betreffende aan belanghebbende voor het jaar 2016 opgelegde aanslagen in de precariobelasting van de gemeente Veenendaal. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.
1. Geding in cassatie
Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Veenendaal (hierna: het College) heeft tegen de uitspraak van het Hof beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.
2. Beoordeling van de klacht
2.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.
2.1.1. De gemeenteraad van de gemeente Veenendaal heeft in oktober 2015 de Verordening op de heffing en invordering van precariobelasting ter zake van buizen, kabels, draden of leidingen 2016 (hierna: de Vo 2016) vastgesteld. In het lokale weekblad Veenendaalse Krant van 23 december 2015 is meegedeeld dat die verordening is vastgesteld en ter inzage ligt bij de gemeente. De Vo 2016 is op 9 november 2017 (elektronisch) bekendgemaakt in het gemeenteblad.
2.1.2. Aan belanghebbende, een netbeheerder, is op 31 december 2017 een aanslag precariobelasting voor het jaar 2016 opgelegd ter zake van het hebben van buizen, kabels, draden of leidingen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond.
2.2.1. Voor het Hof was onder meer in geschil of de gemeente bevoegd was de aanslag op te leggen.
2.2.2. Het Hof heeft geoordeeld dat de aanslag wettelijke grondslag ontbeert. Sinds 1 juli 2017 bepaalt artikel 228, lid 2, Gemeentewet dat geen belasting wordt geheven ter zake van a) de infrastructuur, bedoeld in artikel 7, derde lid, van de Drinkwaterwet, b) een net als bedoeld in artikel 20, eerste lid, van de Elektriciteitswet 1998, c) een gastransportnet als bedoeld in artikel 39a van de Gaswet, of d) werken als bedoeld in artikel 38 van de Warmtewet. De daarbij gegeven overgangsregeling bepaalt dat gemeenten waarin op 10 februari 2016 een belastingverordening gold voor het heffen van precariobelasting voor enige openbare werken van algemeen nut, in afwijking van artikel 228, lid 2, Gemeentewet, belasting kunnen blijven heffen tot 1 januari 2022, tot ten hoogste het in die verordening vastgestelde tarief. Deze overgangsregeling is naar het oordeel van het Hof in het onderhavige geval niet van toepassing. De Vo 2016 is op 9 november 2017 gepubliceerd in het elektronisch toegankelijke Gemeenteblad en is op 11 november 2017 in werking getreden. Die Vo 2016 gold dus niet op 10 februari 2016, aldus het Hof.
2.3. Het Hof is er terecht vanuit gegaan dat de per 1 juli 2017 ingevoerde wijziging van artikel 228, lid 2, Gemeentewet directe werking heeft zodat – tenzij de overgangsregeling van toepassing is – na die datum geen precariobelasting geheven kan worden voor de in dat artikellid genoemde voorwerpen, ook niet indien het belastbare feit zich vóór 1 juli 2017 heeft voorgedaan. Eveneens juist is het oordeel van het Hof dat de Vo 2016 nog niet gold op 10 februari 2016 omdat zij pas in werking is getreden op 11 november 2017 na de (elektronische) publicatie in het Gemeenteblad. In deze context wordt volgens het normale spraakgebruik met het woord “gelden” bedoeld ‘van kracht zijn’. Bij gebreke aan een wettelijke definitie of anderszins een aanwijzing van wat in de overgangsregeling met het woord “gold” is bedoeld, is er geen reden hiervan af te wijken. Aangezien de Vo 2016 op 10 februari 2016 nog niet in werking was getreden, was zij op die datum nog niet van kracht en gold zij daarom niet.
2.4. De klacht faalt.
3. Proceskosten
Het College zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie.
4. Beslissing
De Hoge Raad:
verklaart het beroep in cassatie ongegrond, en
veroordeelt het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Veenendaal in de kosten van belanghebbende voor het geding in cassatie, vastgesteld op € 1.068 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.
Dit arrest is gewezen door de raadsheer M.A. Fierstra als voorzitter, en de raadsheren J. Wortel en A.F.M.Q. Beukers-van Dooren, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier F. Treuren, en in het openbaar uitgesproken op 22 januari 2021.
